Voegwoorden bepalen als plagerige tussenwerpsels het uitzicht in In Other Words. In de nieuwe dansvoorstelling van Ingrid Berger Myhre lijkt het in eerste instantie de taal die verhoudingen schept en de dingen ordent, de lichamen en de situatie choreografeert. Maar de concreetheid van de bewegingen van de dansende lichamen botst voortdurend met de letterlijkheid van de woorden. (meer…)
Wat is de houdbaarheid van taal als we bezuinigen op het aantal woorden dat we gebruiken? 80 words van Sarah van Lamsweerde is een taalkundig experiment waarin ze probeert met het gebruik van slechts tachtig woorden zichzelf begrijpelijk te maken. Daar komt ze verrassend ver mee.
Sarah van Lamsweerde, in 2008 afgestudeerd aan DasArts, maakt performances en installaties. Het onderzoek naar 80 words begon vorig jaar, toen ze gesprekken via Skype met een vriend (in de voorstelling aangeduid als ‘Being A’) analyseerde. Uit die gesprekken destilleerde ze de tachtig woorden die zij het meest gebruikten en de expressieve gebaren die haar gesprekspartner gebruikte om zijn woorden kracht bij te zetten.
Be. Say. Like. I. Do. Not. In de simpele setting van één zwart doek en drie diaprojectoren die afwisselend witte vlakken met zwartgeletterde woorden projecteren, doet Van Lamsweerde haar onderzoek uit de doeken. Soms verschijnt hetzelfde woord op twee of zelfs drie vlakken. Soms verschillen de woorden. Meteen probeer je zinnen te maken of verbanden te ontdekken, maar die lijken er niet te zijn.
Het is een intrigerend woordspel waar Van Lamsweerde het publiek in mee neemt. Een woord als ‘say’ kan vervoegd worden tot ‘saying’ en daarmee refereren aan ‘woord’ of ‘taal’. ‘Be’ wordt bij Van Lamsweerde ‘Being’ en verwijst naar ‘mens’. Nieuwe woorden ontstaan uit samenstellingen van die tachtig woorden. ‘Looking time’ betekent voorstelling, ‘body bits’ zijn lichaamsdelen en ‘looking bits’ ogen. Hoe ingenieus en soms humoristisch deze geheimtaal ook is, het is behoorlijk aanpoten voor het publiek om het betoog van Van Lamsweerde te blijven begrijpen.
Wat de uitkomst van haar taalkundig experiment nu precies is, weet Van Lamsweerde zelf ook nog niet. Shakespeare gebruikte in zijn oeuvre meer dan zestienduizend woorden, waarvan zeventienhonderd nieuw bedachte. Misschien is 80 words het begin van een nieuw idioom en kun je Hamlets ‘to be or not to be’ met deze tachtig woorden best overbrengen. Maar het kan ook zijn dat het hier stopt. Want ook Van Lamsweerde erkent dat zelfs als ze maar tachtig woorden tot haar beschikking heeft, ze nog steeds veel aan het praten is om haar bedoeling over te brengen.
80 words is vooral een goed verzorgde en weldoordachte presentatie van een vrij conceptueel onderzoek. Dat zij haar vraagtekens deelt en zonder pretenties voor het publiek staat, siert haar.
(foto: Jan Peter van Popta)
