Het is ontroerend en beladen, om daar in die zaal te zitten die voor het eerst voorzichtig haar deuren opent. Waarin het meest kwetsbare op het toneel wordt gebracht: de kwetsbaarheid die het gezelschap zelf doormaakte, in de vorm van De Stervende Zwaan van Mikhail Fokine. (meer…)
Meteen is de hand van de meester te herkennen: tijdens het in wervelend tempo gebrachte Christmas spectacular door De Dutch Don’t Dance Division (DDDDD) danst een klein ensemble, geheel in het wit gehuld, een verrassend verstilde en poëtische choreografie. Het heet The snow is dancing, een deel uit het ballet Assortimento dat Hans van Manen in 1971 voor Scapino Ballet schreef.
De dansers en danseressen zijn als sneeuwvlokken: licht, ijl, dwarrelend. De muziek komt uit Childrens corner van Claude Debussy. Er is grote gelijkenis tussen dit ballet en Adagio Hammerklavier dat Van Manen twee jaar later maakte. Het is een uitstekend idee The snow is dancing nog eens te tonen. De verfijning en elegantie zijn nog steeds onovertroffen. Wat een hoogtepunt!
Het programma van Christmas spectacular is vol en daardoor zou het kunnen dat niet elke toeschouwer de schoonheid van Van Manens choreografie meteen ervaart. Het tempo waarin het stuk komt, is nogal gehaast. Ondertussen is het een ijzersterke traditie van DDDDD om rond de Kerstdagen een reeks choreografische hoogtepunten te brengen, die alle min of meer samenhangen met Kerst. De verantwoordelijke artistieke leiding, Rinus Sprong en Thom Stuart, zijn er net als vorig jaar in geslaagd een hoogstaand programma te brengen. Tal van geschoolde dansers, studenten en ex-dansers doen aan de show mee; dat geeft veel enthousiasme onder het publiek met overdadig veel open doekjes.
Wat Sprong en Stuart voor ogen staat en waarin zij goed slagen is een vertellende balletvoorstelling vol winterse taferelen, die niet voor niets Dancing in a winter wonderland heet. Het is een uit Amerika overgewaaid fenomeen waarin niet één ballet wordt getoond, De Notenkraker bijvoorbeeld, maar verschillende tableaus. De voorstelling opent met alle dansers die met bergklimmerslampjes in het donker opkomen; zij verlichten de zaal en maken meteen ruimte voor de eerste scène, Tweeduizendveertien jaar geleden, waarin het Kerstverhaal gestalte krijgt op het Weihnachtsoratorium van Bach. Pièce de résistance voor de pauze is het lange, perfect getimede en sfeervolle ballet Op de bevroren vijver, waarin het Nederlandse koek & zopie-gevoel met rijke en goedgekozen details wordt gedanst. In een strakke choreografie verbeelden de dansers het schaatsen, ijspret, sleeën en ontluikende liefdes op het ijs. Hare Majesteit Beatrix reikt persoonlijk de medailles uit. Het is knap hoe de dansers het verhaal weten uit te beelden, van een vergeefse liefde tot een levende sneeuwpop, van kruiend ijs tot een mooie scène van ijsdansers.
Sterk en met grimmige ondertonen is de scène over het Meisje met de zwavelstokjes, naar het sprookje van H.C. Andersen, dat alleen op het koude ijs achterblijft. Ze ontsteekt het vuur en de stokjes transformeren tot vlammen die haar achtervolgen. Deze grand pas de deux krijgt expressieve begeleiding door muziek van Benjamin Britten. Kort daarop zijn we met danser en choreograaf Rinus Sprong zelf weer terug bij Koning Winter: gevangen in een lang gewaad zingt en danst hij de personificatie van de winter die de lente voelt naderen, en dat betekent zijn ondergang. Sprong zingt hevig en bewogen mee met de aria The cold genius arises van Purcell. Ook een hoogtepunt. Maar anders: ingeleefd en niet abstract, hevig en niet gestileerd. Zijn kostumering van een lange winterse sleep is indrukwekkend. Dat laatste geldt trouwens voor de gehele opvoering: kostumering en decorontwerp zijn werkelijk oogverblindend goed.
Heel Haags is het als historische pantomime gebrachte Hotel des Indes waarin Mata Hari optreedt, Anna Pavlova danst op De zwaan van Saint-Saëns en een alcoholische Haagse freule de boel flink op stelten zet. Dit is puur anekdotisch ballet. Uiteindelijk voert een jazzy versie van Tsjaikovski’s Notenkrakersuite en een opzwepende cancan op muziek van Offenbach naar een feestelijke toast met champagne. Dat laatste geheel in Duitse traditie op feestelijke klanken van Die Fledermaus van Johann Strauss. Het Christmas spectacular is overrompelend en rijk, met dat ene absolute hoogtepunt van verstilling en elegantie: The snow is dancing.
Foto: Hans Oostrum