In 2011 maakte het Onafhankelijk Toneel een voorstelling van Het uur waarop wij niets van elkaar wisten, het toneelstuk zonder woorden van Peter Handke. In Dordrecht maakte hetzelfde artistieke team een nieuwe versie met plaatselijke acteurs voor schouwburg Kunstmin en cultuurcentrum ToBe.

Als je muziek kunt maken zonder noten, dan moet toneel zonder woorden simpel zijn. Toch zit er veertig jaar tussen 4’33” van John Cage en Peter Handkes Die Stunde, da wir nichts voneinander wußten (1992). Minder conceptueel, want je kunt ook zonder woorden veel vertellen, maar intrigerend omdat het de verbeelding van de kijker aangenaam aan het werk zet.

(U heeft gelijk, Beckett schreef zijn Act without words (1956) al een stuk eerder. Maar dat zou je een mimografie kunnen noemen.)

Wie een beetje fantasie heeft en zich rustig de tijd geeft om de mensen en hun acties op een stadsplein te volgen, ontwikkelt al snel gedachten over hoe de geobserveerde personen in het leven staan en hoe hun relaties in elkaar zitten.

Dat is de kracht van Het uur waarop wij niets van elkaar wisten: mensen kijken. Het begint met een optocht met de duivel voorop. Later volgen een zwerver, een visser, turnmeisjes met lintjes, een man met een wieg op zijn hoofd, een verpleegster, een man met een vogelkooi op zijn rug, vakantiemeisjes met identieke rugzakken, een skater, een straatveegster, bejaarden van diverse pluimage, een groepje vrolijke bruiloftsgasten, de crew van een vliegtuig, en zo passeert er nog veel meer. Soms wordt er een decorstuk neergezet, later wordt het weer weggehaald.

Handke en zijn verbeelders Ton Lutgerink (in 2012 overleden), Els van der Jagt en Katja Grässli koken in de kleine anderhalf uur die het stuk duurt de werkelijkheid uiteraard in. Er komt een overdosis aan wonderlijke types voorbij, die gebruikelijk gedrag afwisselen met vervreemdende acties, gecombineerde bewegingen en choreografietjes. Soms doet iemand iets wat even de aandacht van een groepje oplevert, soms kennen mensen elkaar of willen ze iets van elkaar, maar meestal gaan ze zonder consequenties voorbij aan hun medeburgers. De acteurs, van oud tot jong, weten wat ze moeten doen, doen dat goed en kunnen ook nog bewegen. Samen vormen ze een boeiende mensenverzameling.

Om het ruime speelvlak hangen witte doeken waarop Huub Laurens mooie gevels en een boom projecteert. Daarmee kan van alles gebeuren. Op het toneel bankjes en een fonteintje. Het ziet er uitstekend en doordacht uit. Datzelfde geldt voor de geluidsband van Michiel Deijmann en de kostuums van Sergio Cruz Ramirez. Mooi dat Het uur waarop wij niets van elkaar wisten op deze manier een tweede leven krijgt. En dat de Dordtse voorstelling ons nog iets laat zien van het werk van Ton Lutgerink.