Het Barbican Centre in Londen heeft het kunstproject Exhibit B van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Brett Bailey gecanceld, vanwege grote protestacties over de vermeende racistische aard van het werk. De hele serie performances is afgezegd omwille van de serieuze bedreiging voor de performers, het publiek en de medewerkers. Ook in Parijs, waar Exhibit B in november te zien zal zijn, groeit het protest tegen de opvoering. De afgelasting op zichzelf veroorzaakt eveneens veel ophef: het Barbican Centre wordt censuur verweten.
Op 23 september jl. werd er fel geprotesteerd voor de deuren van The Vaults in het zuiden van Londen, waar de performance zou worden vertoond. De ingang en de weg naar de locatie werden geblokkeerd door een protesterende massa, waarna de avond al snel werd afgeblazen. Bovendien tekenden ongeveer twintigduizend mensen een petitie tegen het kunstwerk. Hierin wordt de installatie ‘een schandalige daad van medeplichtig racisme’ genoemd. ‘We zijn zwaar beledigd, maar niet verbaasd dat dit werk, dat kolonialisme pretendeert bloot te leggen, alleen maar versterkt hoe effectief het kolonialisme daadwerkelijk was. Het kolonialisme is en blijft een caging instrument dat voortkomt uit blanke suprematie.’
Exhibit B, deel twee van de serie, is een kunstproject van Brett Bailey over de racistische Europese mensententoonstellingen in de late negentiende eeuw en vroege twintigste eeuw. Ook geeft Bailey met zijn kunstwerk commentaar op de omgang met Afrikaanse immigranten in Europa vandaag de dag. Het publiek komt oog in oog te staan met de performers: vier Namibische zangeressen en veertien tot zestien Afrikaanse immigranten uit de stad waar de performance plaatsvindt. Zij zijn geketend en opgesloten en vormen een ‘menselijke dierentuin’, hetgeen Brett Bailey in Exhibit B bekritiseert.
Matthieu Goeury, programmeur podiumkunsten van kunstencentrum Vooruit in Gent, schreef in naam van veertien internationale theaters, festivals en kunstinstellingen die in de afgelopen vier jaar Exhibit A of Exhibit B hebben geproduceerd of geprogrammeerd een brief om het werk van Brett Bailey te verdedigen. Ook het Holland Festival steunt de brief, waarin Goeury het belang van een voorstelling als Exhibit B benadrukt en de wijze van protest betreurt:
‘Wij erkennen het recht van mensen om te protesteren tegen elk kunstwerk dat de bedoeling heeft te provoceren, uit te dagen en aan te zetten tot reflectie en dialoog, maar wij zijn van mening dat de manier waarop het werk van Brett Bailey werd geannuleerd de grenzen van het protest overschrijdt en zich op het gebied van de censuur begeeft. Als artistiek directeur, programmeur en promotor hebben wij de productie gezien en staan volledig achter dit theaterstuk, dat een kritiek is op koloniale tentoonstellingen en menselijke dierentuinen. Wij verwerpen de opvatting dat Exhibit B deze spektakels van ontmenselijking en exotificatie naspeelt. Het is op geen enkele wijze een racistisch kunstproject, maar duidelijk juist het tegenovergestelde hiervan.’
Brett Bailey voelt zich onterecht beschuldigd. In The Guardian van 24 september jl. zegt hij: ‘De intentie waarmee ik Exhibit B maakte was nooit haat, angst, of het hebben van vooroordelen. Het gaat over liefde, respect en verontwaardiging. Degenen die hebben veroorzaakt dat Exhibit B moet worden gecanceld zien het werk als racistisch. Ze hebben mij het recht ontnomen om als witte Zuid-Afrikaan op mijn manier over racisme te spreken. Ze beschuldigen mij van het uitbaten van mijn performers. Ze dringen erop aan dat mijn kritiek op menselijke dierentuinen en de objectiverende, mensonterende koloniale/racistische blik niets meer is dan een heropvoering van deze vernederende, historische gebeurtenissen. De overgrote meerderheid heeft het kunstwerk niet gezien.’
Exhibit B was al op vele internationale festivals te zien, waaronder het Holland Festival, het Kunstenfestivaldesarts en Vooruit100. Het derde en laatste deel van de trilogie, Exhibit C, zal vanaf 2015 te zien zijn en zal gaan over de Britse, Portugese en Italiaanse kolonies in Afrika. (Foto: Exhibit B – Brett Bailey)
In Volendam is commotie ontstaan naar aanleiding van de mannenkus in Het Prinsensprookje van Dear T,. Vijftien kinderen mochten de schoolvoorstelling van hun ouders niet meer bijwonen, na felle discussies in ouder-apps en op sociale media. (meer…)
In Vlaanderen is verontwaardigd gereageerd op de cultuursubsidiebesluiten voor de komende vijf jaar, die Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) op 29 juni presenteerde. ‘Een mokerslag voor de sector’, noemen Vlaams parlementslid Yamila Idriss en sp.a-voorzitter John Crombez de ‘desastreuse’ beslissingen. Het veld is erg teleurgesteld omdat geen enkele culturele instelling het aangevraagde bedrag krijgt. De meeste krijgen […]
Krisztina de Châtel zal zelfstandig artistieke projecten blijven realiseren met haar nieuwe stichting Châtel Sur Place. Bovendien heeft ze de Stichting Imperium in het leven geroepen, waarmee ze het cultureel erfgoed van haar werk zal beheren en jonge, eigenzinnige dansers en dansmakers financieel gaat ondersteunen. De Châtel was dertig jaar lang artistiek leider van Dansgroep […]
Beste Moira, in je berichtgeving ga je niet in op de redenen waarom er op de eerste plaats geprotesteerd werd en of deze redenen legitiem zijn of niet. Dit lijkt puur een promotionele bericht die geen enkele journalistieke waarde heeft.
Naar mijn mening wordt hier de zwarte gemeenschap een gunst verleend (o.a. door het onderwerp van slavernij en kolonialisme te behandelen en bespreekbaar te maken). Echter, moet men een zeer kritische houding aannemen als deze zwarte gemeenschap zelf de zogenaamde gunst verwerpt.
De vraag die misschien interessanter is: waarom waren er in Berlijn, Londen en Parijs wel kritische manifestaties?
Beste Julian,
Bedankt voor uw reactie.
We hebben meer informatie over de reden achter het protest en een link naar de petitie toegevoegd.
@Julian Isenia: Je benoemt een aantal goede punten, maar ik struikel over de zin: “Echter, moet men een zeer kritische houding aannemen als deze zwarte gemeenschap zelf de zogenaamde gunst verwerpt.” De zwarte gemeenschap bestaat namelijk niet, net zo min als er een blanke gemeenschap bestaat. Hier is sprake van enkele honderden demonstranten en 20.000 online petitietekenaars. Geen gering aantal mensen, dat is zeker, maar in geen geval kan worden gezegd dat deze groep de hele “zwarte gemeenschap” vertegenwoordigt.