Pijler van de samenleving is het vierde en laatste deel uit de Crashtest Ibsen-saga die Oerol nu al vier jaar in de ban houdt. Een einde in majeur voor Moeremans&sons, het collectief dat zich na deze tiendaagse op Terschelling onherroepelijk ontbindt. In een bucolisch landschap vol klaprozen dolt Rosa Van Leeuwen met de schaapjes, tokkelt […]
Theater bestaat uit een set afspraken tussen toneel en zaal. Op je plaats gaan zitten, als het zaallicht uitgaat je mond houden, iets bieden op het podium, daar aandachtig naar kijken, maar je er niet mee bemoeien, buigen, applaudisseren. Elke doorbraak van het protocol maakt iets los: onwennigheid, irritatie of bevrijding. De jongehondenclub Moeremans & Sons maakt daar in Shoot the messenger dankbaar gebruik van.
De eerste toeschouwers zijn al binnen als ze weer terug moeten. Matthijs IJgosse wil buiten de zaal eerst nog een welkomsttoespraak houden. Dan mogen we echt naar binnen en ja hoor, als we net zitten moet de zaal weer ontruimd worden. Een reden wordt niet gegeven. Rosa van Leeuwen en Eva van Gessel leveren pittig commentaar op de gang van zaken. Vooral Van Leeuwen is grappig, met haar ratelende kortaangebonden verontwaardiging. Gebrek aan informatie is een belangrijk ongenoegen. Daarmee raken ze aan wat er speelt in de samenleving: er gebeurt van alles met ons zonder dat we daar adequaat over worden geïnformeerd. En als je niet weet wat er precies gebeurt of aan de hand is, is het lastig om in verzet te komen. Je weet gewoon niet waar je je pijlen op moet richten.
Een voorstelling in de traditionele zin komt er niet van; dat is wat de zes acteurs van Moeremans & Sons bezighoudt. Op en voor de eerste rijen laten ze horen wat ze er zoal van vinden, met banale, droogkomische, geërgerde, melige en filosofische opmerkingen. Een quasimedewerkster van de Rotterdamse Schouwburg deelt snoepjes uit, om het ongemak wat te verzachten. Die ‘Wiedergutmachungsversnapering’ moet het vervolgens ook weer ontgelden. Later gaat het gordijn van de poppenkast op het toneel eindelijk open. Op het scherm komen tergend langzaam teksten voorbij. ‘There you are / I see you / I feel you / Like lovers do / Talk to me / I beg you / Choose your words wisely’ tot ‘World wide spiderweb’. Niet alleen Big Brother, maar ook de Mossad, de AIVD en de NSA houden ons in de gaten. Diana, Adolf en Elvis leven nog. ‘Life is chaos / chaos is hell’. De spelers hebben er zo hun mening over.
Aangekondigd werd dat de voorstelling het imago van roddelen als sociaal bindmiddel wil verbeteren, maar dat komt er niet uit. Ook de vooraf gewekte verwachtingen moeten kennelijk ontregeld worden. In Shoot the messenger staat alles op losse schroeven.
Na een tijdje is het uitgangspunt wel duidelijk. Dat de voorstelling toch blijft boeien, is te danken aan de grappige tekst van Sarah Moeremans en het spel van de jonge komische talenten die zij regisseert. Die teksten gaan af en toe soepel over in vijfstemmig gezang, met dank aan singer/songwriter en componiste Eefje de Visser, die ook in het sterke My first suicide twee jaar geleden al een prominente rol speelde.
De groep heet inmiddels Moeremans & Sons, alsof het om een handelsonderneming gaat. Dat klopt wel ongeveer, want alle medewerkers hebben naast bijvoorbeeld acteren nog een andere taak, zoals financiën, techniek of publiciteit. De meeste zonen zijn trouwens dochter: er zitten maar twee mannen bij het twaalfkoppige zelfkazende theatercollectief. Shoot the messenger smaakt naar meer.
Foto: Julian Maiwald
Hele frisse voorstelling met veel humor. Het zet je op het verkeerde been,is sprankelend,en door de zang ook nog ontroerend.