Op papier klinkt het nogal droog en educatief: een familievoorstelling over wat je nodig hebt om een voorstelling te maken. Maar in handen van de makers van De Proefkeuken – al tien jaar een lekker smeuïge jeugdtelevisieserie (VPRO) over het uitvinden van alledaagse dingen – mondt dit gegeven uit in een doldwaze zoektocht vol poepgrappen, woordspelingen, verkleedsessies en rommelvondsten.

De Proefkeuken Theatershow biedt anderhalf uur hilarisch knutseltoneel. Een soort schuurtjestheater in de grote zaal, als vrolijke ode aan de vriendschap, de taal en de verbeelding. Onderwijl leer je zeker wat. Over Toon & Neel bijvoorbeeld, Burger en King, Koper en Dief. Of gewoon een kort lesje in de leer van Artistote-Les.

Acteur en podcastmaker Willem Voogd en regisseur en presentator Pieter Hulst vormen al tien jaar twee jongensachtige uitvinders die in een koude schuur in de kop van Noord-Holland iedere uitzending van De Proefkeuken volkomen naïef beginnen aan het produceren van alledaagse dingen zoals kaas, drop, wc-papier of marshmallows. Nu maken ze van deze succesvolle televisieserie voor het eerst een spin-off in het theater, met actrice Whitney Sawyer als sidekick in meerdere dubbelrollen.

De voorstelling begint, in de traditie van De Proefkeuken, met een video, een verzinsel en iets viezigs (oorsmeer, hondenpoep). Pas als beide acteurs het podium worden opgespuugd, start de voorstelling-over-het-maken-van-een-voorstelling. Een schouwburgdirecteur annex amateurtheaterregisseur met Brabantse tongval bemoeit zich ermee en zo belanden Voogd en Hulst in hun eigen, stukje bij beetje bij elkaar gefabriekte toneelstuk.

Alleen is Voogd iets te veel uit op een heldenrol om indruk te maken op zijn beoogde geliefde – Lotte, de pakjesbezorger – en verliest Hulst zich in bakken vol woordspelingen (‘Je bent Bad Man’ en ‘De mist mist’). De vriendschap komt hierdoor onder druk te staan – hét theaterconflict – een catastrofe volgt, een climax, maar gelukkig zit er ook een zoetzuur toetje in het vat, als catharsis.

In zijn script neemt Pieter Hulst de trukendoos van het theater ludiek op de hak, zoals een opkomst door een toneeldeur, een modulatie in een musical en alleen blauwe M&M’s als vereiste in de kleedkamer van een topacteur. Het decor van Ruben Wijnstok is inventief en speels bij elkaar geharkt en behoudt zo het rommelige schuurtjes-imago van de serie.

Regisseur Jan Hulst geeft alle drie de spelers genoeg ruimte het beste van zichzelf te laten zien. Voogd is de aandoenlijke held op sokken. Hulst de nerdy taalvirtuoos en Sawyer leeft zich uit in stembuigingen en zangkunsten. Het personage Aardappel – in de serie levert de stem van Kees Hulst via het bintje droog commentaar – heeft nu slechts een bijrol: hij is een pratend decorstuk op een sokkel.

Wie de serie kent ontdekt nog meer citaten in rekwisieten zoals de duikbril, de pilotenhelm en de koelkast. Maar er valt ook veel te genieten voor families waar de VPRO-serie niet tot het standaardrepertoire hoort. Neem zinsneden in het script als ‘Opgeruimd staat kabinetjes’ of ‘Wat is het lot? Het lot is een beetje het neefje van God’. Droog is deze leerzame en ludieke voorstelling dus verre van. Integendeel: De Proefkeuken Theatershow is stoer en speels familietheater: smeuïg van mond tot kont.

Foto’s: Bibian Bingen