22 WijkJury’s zijn er inmiddels in Nederland actief en drie in België. Op initiatief van en gedragen door Female Economy bezoeken de groepen ongeoefende ogen ieder jaar een flinke reeks voorstellingen en bekronen hun favoriet. Voormalig lid en ‘roedelchef’ Najat Kaddour gaat dit theaterseizoen op bezoek bij WijkJury’s door het hele land. Deze keer ontmoet ze de WijkJury-familie uit Rotterdam.
Aankomen in een stad die ik niet op mijn duimpje ken en ook nog op een herfstige donkere vooravond is voor mij spannend. Dus ik plan alles en check het keer op keer. En dat alles gaat om, want de tram die mij voor de deur van het Maaspodium zou brengen rijdt niet. Op zoek naar een bus, zie ik verder niets van de omgeving waar ik ben beland. Stationsplein Rotterdam. Eenmaal in de bus word ik blij verrast door de chauffeur die muziek heeft opstaan en die we allemaal kunnen horen. Dat is bij ons in Amsterdam niet! De wandeling daaropvolgend voel ik de ruimte, weidsheid, hoogte en volg ik de stromende rivier van Rotterdam. Richting Maas, zoals ze het Maaspodium noemen.
Ik word heel hartelijk ontvangen door Issam Almiski van het artistieke team van dit theater. Hij wijst me, in de huiselijke foyer met banken en fauteuils, waar de WijkJury zit. Ik had mij kunnen vergissen, ze zien eruit als een familie. En dat blijkt waar. WijkJury Rotterdam noemt zichzelf de WijkJury familie. Zij zijn de eerste WijkJury met zowel jonge als oudere leden. Destiney is twaalf jaar en zit naast Joan alsof het haar moeder is. Ella, haar leeftijdsgenootje, zit bij hen op de leuning. Als ik vertel dat ik hier voor het eerst ben, legt Ella mij meteen uit hoe het Maastheater er verder van binnen uitziet, van de zaal tot de kleedkamers en de gangen aan toe. Zij is hier met recht kind aan huis.
Youssef die nipt op tijd is heeft zijn broertje mee, hij heeft gehoord dat er twee afzeggingen zijn en roept: ‘Mag mijn broertje mee?’ ‘Ja, dat mag!’, antwoordt Robin Tinkhof, een ras-Rotterdamse. Zij is, zoals wij dat noemen, de roedelchef en deelt de toegangskaarten uit. De moeder van Ella mag deze keer vanwege de afzeggingen ook mee. Robin is theatermaakster en theaterdocent en begeleidt de WijkJury zowel naar de voorstellingen als in het nagesprek en de tussentijdse jurygesprekken.
Samen met Paul, Elsebee, Mohammed, Joan, Alexander, Youssef, Marieke, Destiney, Mo en Ella gaan we de zaal in. Dit is de tweede voorstelling die ze gaan zien. Het is Desirée, een verhaal over een jonge zwarte vrouw, gebaseerd op een waargebeurd verhaal uit de New York Times van 1980. Zij wordt waanzinnig na de bevalling van haar kind en heeft herbelevingen aan misbruik en racisme. Een productie voor 14+ van RIGHTABOUTNOW INC en gespeeld door Ritzah Statia. Ik maak me als voormalig roedelchef heel even zorgen om de jongste leden. Destiney zit naast mij en ik zie Ella voor mij tegen haar moeder aankruipen.
Na de voorstelling neemt Ella’s moeder gelukkig ook Destiney onder haar vleugels. De moeder gebaart dat zij met de kinderen zal napraten omdat zij dit keer samen direct na de voorstelling naar huis moeten. Met de anderen volgt het nagesprek in de zaal met de makers. Dit heeft zo’n aantrekkingskracht op het reguliere publiek in de zaal dat zij ook blijven zitten. Hier worden de kersverse WijkJuryleden toch wel heel verlegen van, maar het kleine broertje van Youssef, Mohammed, die het geluk had dat hij mee mocht, stelt de vragen. Hij wordt een blijvertje en is direct omarmd als een nieuw WijkJurylid.
In de foyer tijdens een fotomoment met de actrice Ritzah Statia en de maakster Marjorie Boston komt het gesprek bij de anderen wel makkelijk los. Bijvoorbeeld bij Elsebee en haar man, de gepensioneerde projectmanager Paul. Omdat Elsebee gezondheidsklachten heeft en minder mobiel is, is Paul ook lid geworden van de WijkJury zodat ze samen kunnen gaan. Hij vindt het erg leuk om in haar kielzog mee te komen: ‘Ik heb nu contact met zo’n diverse groep.’
De voorstelling noemt hij ‘heel indrukwekkend’: ‘Vooral als geprivilegieerde witte man is het wel een confrontatie, de ervaring die het meisje in de voorstelling heeft, die heb ik helemaal niet. Ik vond het goed om te zien waar jonge alleenstaande moeders mee worstelen. Ik beweeg me veel in Rotterdam ook in het openbaar vervoer, waar diversiteit goed zichtbaar is, door dit stuk besef ik dat sommige kwetsbare mensen het hard te verduren hebben.’
Op mijn terugreis naar Amsterdam passeer ik op het stationsplein het vier meter hoge bronzen standbeeld van een zwarte vrouw in joggingbroek en op sneakers. Door Paul besef ik nu nog beter waarom het standbeeld er staat. Als de wereld verhard en koud aanvoelt, ga ik weer een avond met WijkJury Rotterdam op stap, een groep die aanvoelt als een kacheltje.
Foto: Michiel van Nieuwkerk – Najat Kaddour. De WijkJury is ook te volgen op Instagram
