Op allerlei manieren werkt Europa aan het uitbannen van de cultuur en levensstijl van rondreizende volkeren. 189 afschuwelijke momenten telt Giovanni Brand in de Roma-geschiedenis, het ene nog schrijnender dan het andere. Van onschuldigen voor het vuurpeloton gooien in York tot een volledige levensstijl strafbaar verklaren in Brussel: in I Love Roma verwerkt Brand zorgwekkend recente momenten in activistisch muziektheater.

Met Zanger zonder volk oogstte Brand vorig jaar bewondering op Festival Over ’t IJ. Hij zette drie woonwagenkampbewoners centraal en verwerkte het dialect erin waarmee hij, als afstammeling van Roma, is opgegroeid. Nu komt hij onder de vleugels van Werkplaats Walhalla met een muzikale monoloog, waarin hij als het personage Gigi Haititi een karavaan leidt op een missie door Europa, om met guerilla-acties de hashtag #iloveroma trending te maken en aandacht te vragen voor vergeten geschiedenissen.

Tussen zachtroze gordijnen, in een uitdagend pak vol glinsterende kralen en gouden tierelantijntjes, twee vlechtjes met paarse linten in zijn lange lokken, lijkt de sfeer luchtig en frivool te worden. We zijn vooraf gewaarschuwd voor neppistolen en glitters. Gigi Haititi lijkt een behoorlijk feestbeest; als hij je met zijn fonkelende blauwe ogen uitnodigt in zijn karavaan te stappen, dan kun je daar alleen ‘ja’ op zeggen. Een weliswaar misleidende, maar welkome tegenkleur voor de verhalen waarmee hij ons gaat confronteren.

Onder het mom van een activistische roadtrip leren we over negen onrechtvaardigheden. Elk ervan koppelt onze reisleider aan een inspirerende protestactie, een lied en een vlag met letter, die hij aan het eind van elk lied uitrolt. De voorstelling is afgelopen als alle vlaggen zijn uitgerold. Leuk bedacht, maar in de praktijk ligt hiermee ook vertragende voorspelbaarheid op de loer.

Stemmige ballades
Begeleid door de vaardige accordeonist Sara Salvérius, zingt hij zijn stemmige ballades, waarin hij zich verplaatst in slachtoffers in onder andere Napoli, Bukarest, Brussel en Andalusië. Het zijn ingeleefde getuigenissen vanuit wisselende perspectieven, met soms wat lastig te volgen metaforische uitstapjes. Brands bereik is niet heel groot en zijn stem niet zo betrouwbaar. Hij brengt afwisseling aan door zo nu en dan parlando, dan weer met lange uithalen, of met hoge kopstem te zingen, als hij zich verplaatst in een vrouw of kind.

Meer variatie was mogelijk geweest, want de liederen houden een wat krampachtige structuur aan, bestaande uit coupletten, refreinen en een brug. Als liedtekstschrijver kan Brand ook nog groeien; soms was met één rake zin wellicht meer impact te maken dan met een heel extra couplet.

Als performer komt Brand het best tot zijn recht in de wat opzwependere liederen, waarin hij zijn armen spreidt, een glinstering in zijn ogen komt en een uitdagende glimlach op zijn gezicht verschijnt. Zoals in Parijs, waarover hij met verve zingt ‘na verlies en tegenslagen, schreeuwen we gewoon: Putain!’ Na deze levendige performance – waar we jammer genoeg wel wat lang op moeten wachten – lijkt de spanning tijdens de première bij Brand wat te zakken en valt alles meer op zijn plek.

Foto: Bas de Brouwer