Maria Kraakman, Sharlee Daantje en Princess Isatu Hassan Bangura zijn de winnaars van de Theo d’Ors van 2024, de prijzen voor de meest indrukwekkende acteerprestaties van het afgelopen seizoen. Dat maakte de VSCD Toneeljury vanavond bekend op het Gala van het Nederlands Theater. De acteerprijzen zijn dit jaar voor het eerst genderinclusief.

Op de ‘Oscaravond’ van het Nederlands Toneel heten alle acteerprijzen dit jaar voor het eerst Theo d’Ors. Ze worden toegekend in drie categorieën: de meest indrukwekkende acteerprestatie in een dragende rol, de meest indrukwekkende acteerprestatie in een bijdragende rol en de meest grensverleggende podiumprestatie.

Maria Kraakman vertolkte volgens de jury de meest indrukwekkend hoofdrol. In de monoloog Prima Facie, een regie van regisseur Eline Arbo bij ITA, ondergaat ze volgens de jury een indrukwekkende transformatie. ‘Op een uiterst subtiele manier schakelt ze tussen stadia van ongeloof, zelftwijfel en strijdlust en bevestigt zich andermaal als een van Nederlands meest indrukwekkende acteurs van haar generatie.’

Sharlee Daantje mag volgens de jury ‘met recht het cement van de hele vertelling’ Het achtste leven (voor Brilka) genoemd worden, een voorstelling van Theater Oostpool in regie van Nina Spijkers. ‘Waar de gehele cast door het spel én door de zang een mooie totaalprestatie levert in deze voorstelling, is Sharlee daarvan de grote verbinder.’

De winnaar van de Theo d’Or voor de meest grensverleggende podiumprestatie is Princess Isatu Hassan Bangura. Ze viel op bij het maken en performen van Great Apes of the West Coast van NTGent, Via Zuid en Likeminds, met haar ‘gave om een compleet universum te bouwen’ en ‘meerduidig en associatief’ spel.

Naast de Theo d’Ors, reikte de Nederlandse Toneeljury vanavond ook de Regieprijs uit aan Julian Hetzel en Ntando Cele voor SPAfrica. De winnaar van de Mime/Performance Prijs 2024 is de voorstelling HUNTER met spel en regie door Courtney May Robertson, die ‘virtuoos put uit verschillende idiomen zoals mime, krumping, dans en poppenspel’.

De winnaar van de Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie is Supertramp van Theater Sonnevanck en Theater Oostpool in regie van Mart van Berckel. De voorstelling dompelde de jury ‘op ongeëvenaarde wijze onder in de emotionele crisis van de jonge personages’.

De meest indrukwekkende podiumpresentatie in het jeugdtheater leverde Willemijn Zevenhuijzen. In Diarree is mijn lievelingskleur van Theater Artemis en Studio Julian Hetzel pelt ze ‘op meesterlijke wijze de verschillende lagen van haar personage af’ door ‘een combinatie van tekst en fantastisch gedetailleerd fysiek spel’.

De Bananengeneratie van Theater Oostpool kreeg de prijs van de Haagse Wijkjury.

De belangenvereniging voor Acteurs, ACT, eerde ten slotte De Nieuwe Toneelbibliotheek. De uitgever van theaterteksten zorgt er volgens de acteurs voor ‘dat in een tijd waar meer lijkt te verdwijnen dan er ontstaat, er toch werken blijven bestaan en worden vastgelegd’. Ondanks dat de bibliotheek vorig jaar al de Prosceniumprijs won, vond ACT het een goed idee om ook namens alle acteurs hun dank en motivatie te uiten.

Sheralynn Adriaansz en Robbie Wallin presenteerden de door theater De Gasten georganiseerde show, met poëzie, hiphop, spoken word en dans, deels van makers uit eigen stal, onder het thema ‘verbinding, beweging en overdracht’. Opvallend waren een ode aan vrouwelijke kunstenaars via Shakespeares zuster en een oproep van onder anderen Sidar Toksöz om op te staan tegen onrecht in Gaza. Andere optredens waren van het nieuwe collectief NOB en van singer-songwriter en rapper Pink Oculus. De oorlog in Gaza was onderwerp van meerdere toespraken en dankwoorden, onder anderen van Carly Everaert en Char Li Chung. Drie dankwoorden werden uitgesproken in het Engels – teken van de doorgaande internationalisering van het Nederlandse theater. Ook vroegen enkele makers aandacht voor de kaalslag bij het Fonds Podiumkunsten.

foto Nichon Glerum