| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door een van de deelnemers van het traject, Kelly Wokke. |
Op het toneel zien we drie witte schermen. Een klein scherm vooraan dat qua grootte aan een televisie doet denken, een groot doek op de achterwand die van het plafond tot de grond reikt en de actrice zelf, Maria Zandvliet die afstudeert van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten & Conservatorium Gent. In witte kleding en op zachte witte balletschoenen staat ze er als een leeg canvas klaar om ons een verhaal te vertellen.
Zandvliet spreekt ferm en duidelijk. We gaan met zijn allen The Sound of Music kijken, de filmklassieker uit 1965 waarin de vrijgevochten non Maria als gouvernante aan het werk gaat met de zeven kinderen van kapitein Von Trapp. Ik voel me opgelucht als ze het plot kort toelicht na te hebben benoemd dat iedereen de film wel een keer gezien zal hebben. Ik schaam me op het moment een beetje om het feit dat ik de klassieker in zijn geheel nog nooit heb gezien.
‘Het gaat over Maria’, zegt de performer. ‘Ik heet ook Maria.’ Zij en film-Maria zijn op dit moment ook nog beiden 24. Wat volgt is een voorstelling over de lastige relatie met een jeugdidool. Over hoe je, als je opgroeit, erachter komt dat de wereld van je idool niet de waarheid is en nooit te bereiken valt.
De film begint op het kleinere doek vooraan met performer Maria als een kind zo blij ernaast. Performer Maria’s vinger gaat omhoog in afwachting van iets, terwijl ze ons vol kinderlijke onschuld aankijkt. ‘Geluid’, zegt ze als de vogels beginnen te fluiten. ‘Muziek.’
Zo gauw film-Maria de bergen op rent, verplaatst de film zich naar het grote doek met performer Maria ervoor. Ze zingt elke toon zuiver mee, soms tegelijk met de Maria op het scherm, en soms zit ze er net een tel naast. Elke stap, draai en sprong stapt, draait en springt ze mee. Door de witte kleding van de performer verschijnt het filmpersonage op haar lijf; zij wordt Maria, is Maria. Achter de performer verschijnt een zwarte schaduw waar film-Maria hoort te zijn.
Van het meezingen en praten van Maria gaat de performer over in het meepraten met de nonnen, Von Trapp, de kinderen en de barones. Scènes worden doorgespoeld, als een kind dat naar een film kijkt en de saaie scènes overslaat. Het voelt nostalgisch en ik wil terug naar die tijd, waarin ikzelf ook zonder schaamte zong en danste in de woonkamer.
Er wordt veel gelachen in de zaal door de timing en sterke gezichtsuitdrukkingen van de performer, hoe ze elke beweging meebeweegt en rent op haar plaats als ze zich in de film over de bergen bewegen. Aan de zichtbare irritatie wanneer ze soms een cue mist is te zien hoe het kind het heel graag goed wil doen. Na het nummer ‘Do-Re-Mi’ verschijnt een homevideo van de performer zelf als jong kind dat het liedje zingt met, vul ik in, haar moeder.
Maria wordt steeds meer Maria. In de film is de stem van Maria op een gegeven moment weg en vertolkt de stem van de Maria op het toneel haar rol. Ze heeft een witte onderrok aangedaan, het kind groeit op. Er worden meer scènes doorgespoeld. En dan moet Von Trapp uit beeld als film-Maria en hij intiem worden. Het kleine scherm wordt erbij gepakt, waarin de performer Maria kan uitlichten waarna zij de rol van Von Trapp kan overnemen en haar liefde aan film-Maria kan verklaren met een kus.
Ik vind het een krachtige manier om haar eigen groei uit te drukken, door zichzelf in een actieve, centrale rol te plaatsen binnen haar verbeeldingswereld. Dit moment markeert de overgang van kinderlijke bewondering naar een volwassen confrontatie met de realiteit.
Deze groei naar volwassenheid en de ontdekking van de onbereikbare perfectie van haar idool, veroorzaakt frustratie. Het personage Maria staat symbool voor een ideaal dat nooit werkelijk bereikt kan worden, een constante herinnering aan de kloof tussen droom en realiteit. Haat en liefde liggen dan dichtbij elkaar. Een sterke rockversie van het nummer ‘The Hills Are Alive’, compleet met rood licht, rook- en windmachine, laat treffend de rauwheid zien van de confrontatie van een kind met de werkelijkheid.
Maria zal altijd een deel van Maria blijven. Maar al zing je elke noot zuiver en leer je de volledige tekst uit je hoofd, een film zal nooit werkelijkheid zijn. Maria Zandvliet drukt het ons op imponerende, komische wijze op ons hart.
| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door een van de deelnemers van het traject, Mel Kikkert. |
| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door een van de deelnemers van het traject, Annabelle Hinam. |
| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door twee van de deelnemers van het traject, Dionne Gillis (DG) en Femke Brinksma (FB). Ze bespreken de voorstelling Boys Won’t Stop aan de hand van een dialoogrecensie. |
| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door twee van de deelnemers van het traject, Nigel Onwuachu (NO) en Mel Kikkert (MK). Ze bespreken de voorstelling I Wish I Wasn’t Born at All aan de hand van een dialoogrecensie. |
| Op afstudeerfestival ENTER begeleidt Theaterkrant 15 nieuwe theaterwerkers bij hun eerste recensies. Deze recensie is geschreven door een van de deelnemers van het traject, Emma Rixt Zwart. |
Ha Kelly,
Bedankt voor je recensie, ik vind het leuk om de voorstelling vanuit jouw perspectief te zien.
Het spel van Zandvliet dat je benoemt vond ik ook erg goed. Ze heeft een bevelende en magnetische houding, die al door kleine handelingen in het begin wordt neergezet. Zoals wanneer ze publiek adviseert op een andere plek te gaan zitten voor beter zicht. Dit doet ze met een attitude die haar meteen neerzet als diegene die hier de touwtjes in handen heeft. Grappig vond ik dat de publieksleden dan ook snel en zonder mokken verplaatsten, zij voelden die kracht waarschijnlijk ook.
Naast het spiegelen van jeugdidolen en de idealen die spreken uit films (en de wereld), vond ik deze voorstelling ook erg gaan over intimiteit met en genegenheid voor fictionele personages. Ik werd nu en dan diep geroerd door deze voorstelling, met name wanneer momenten zich voordeden waarin dat thema centraal stond. Zoals wanneer Maria Zandvliet zichzelf Von Trapp maakt en met Maria Rainer zoent en wanneer ze een kind wordt en met alle andere kinderen bij Maria in bed kruipt. Die momenten sloegen zo aan, omdat het spel daar ook verrassend teder en oprecht was. Alsof Zandvliet voor even weer echt opging in die fantasie, ongeremd. Sommige andere stukken hebben een wat afstandelijke (en/of grappige) toon, waardoor die oprechtheid erg schrijnend aanvoelde.
Ik was benieuwd of deze voorstelling nog meer kon ontsporen, meer haar eigen werk nog kon worden. Sommige delen waren leuk, enkel omdat het delen uit de film waren. Dat waren soms best lange delen, waarin het werk net niet genoeg transformerend was. Wanneer de intermissie komt is dat dan verfrissend, spannend en ook verbazingwekkend ontroerend. Door stem te geven aan twee vrouwelijke personages die in het verhaal verdoemd zijn om in strijd met elkaar te zijn, hen begripvol tegenover elkaar te zetten, wordt er iets heel relevants en nieuws toegevoegd aan dit verhaal. ik wilde daar meer van! Hetzelfde gebeurt wanneer die homevideo er plots is. Dan is er een link tussen Zandvliet, de buitenwereld en deze gekke filmwereld waar we ons al lang in begeven. Wanneer dat spanningsveld tussen echt en nep, Maria en Maria, eigen tekst en filmtekst wordt bespeeld zit ik op het puntje van mijn stoel.