The Inner Circle toont in een collage-achtige voorstelling met live muziek, spoken word en beeldende kunst de bovenmenselijke toeren die het kost om als vluchteling te aarden in een nieuw land. Te zien tijdens O. Festival 2024 in De Koepels.

Dansmaker, MC en coach Rajiv Bhagwanbali begeeft zich op nieuw terrein met een voorstelling zonder dans. Voor The Inner Circle sprak hij met verschillende artiesten met een migratieachtergrond. Hun verhalen vormen de ruggengraat van een werk dat het midden houdt tussen concert, tentoonstelling en installatie.

Nadat de bezoekers zijn binnengeleid in de grootste van de twee koepels van de voormalige gasfabriek in Rotterdam Feijenoord krijgen we de uitnodiging om rond te lopen en de tentoonstelling te bekijken met portretfotografie van Houcem Bellakoud en schilderijen van Trach Bardo (Dmytro Trach). Ontwerper Jeanthalou Haynes heeft de werken een plek gegeven in een spinnenweb van rode en gouden draden dat boven onze hoofden de hoge ronde ruimte volledig overspant.

De meeste draden zijn verknoopt op verschillende punten, als beeld voor het geheel van menselijke relaties dat een mensenleven bij elkaar houdt; familie, vrienden, buurtgenoten, collega’s. De mens is een groepsdier. Ons leven krijgt betekenis en waarde via die veelheid aan banden met andere levens. Je bent iemands kind, buur, vriend, en wordt als deel van dat sociale weefsel gedragen, op je plek gehouden en soms op spanning getrokken. Jij en je relaties vormen het totaal van je wezen.

Enkele draden hangen los naar beneden. Daar is een mens losgesneden geraakt van het web van verbindingen. Zoals wanneer je op de vlucht moet vanwege oorlog, onderdrukking of een grote ramp die heel je land platlegt. In een indringende opeenvolging van liederen in verschillende talen, interviewfragmenten en spoken word vertellen stemmen uit Tunesië, Afghanistan, Oekraïne en St. Maarten over die reis.

Hoe je begint als mens, verknoopt met talloze anderen, hoe de draden die je vasthielden rafelen en breken en hoe je aankomt in een nieuw land als iemand zonder netwerk, met het allesbepalende label vluchteling. Waar de natives zo verknoopt zijn met elkaar dat ze een gesloten kring vormen, waarbinnen je de gedragingen en afspraken nog niet kent. Hoe leg je dan nieuwe lijnen? Hoe krijgt je leven weer betekenis als je diploma ongeldig is, als je de taal nog niet spreekt, als je zonder vrienden blijft? En toch probeer je. Ondanks de verwarring en ontreddering, en terwijl je tegen de achterblijvers volhoudt dat het je lukt. Met dat beeld van de draden boven onze hoofden klinken Jeyana Morozenko, Mira en Chano D. melancholisch, maar ook strijdbaar. Hun stemmen verklanken het bovenmenselijke werk dat de ontheemde levert om op een nieuwe plek een nieuw leven aan te knopen.

Host van de voorstelling is spoken word artist en zanger Séna Nyaku, wiens eigen verhaal vanuit zijn biculturele achtergrond ook rafelige losse draden kent, zo vertelt hij. Zijn aandeel loopt als een rode draad door het werk heen. Gezien als zwart in Nederland, als wit in Ghana, terwijl hij verknoopt zou willen zijn in beide culturen met een Nederlandse moeder en Ghanese vader. Het zet zijn gevoel van eigenwaarde onder druk. En dat geldt voor elk van de kunstenaars in dit werk. Met de band onder leiding van Noam Wallé geven Séna’s songs cadans en swing aan The Inner Circle. Bitterzoet voelt het, om mee te bewegen op de onweerstaanbare groove die zijn verhaal ondersteunt.

Foto: Rosa Quist