Wat als het werk van David Lynch, Antonin Artaud en William S. Burroughs samenkomt in een filmische wereld vol opera? Het zou een live performance-installatie worden waar het publiek doorheen liep, maar door corona werd Black Lodge een operafilm. Toch krijgt het publiek het gevoel dat ze samen met het hoofdpersonage vastzitten in een nachtmerrieachtige trip.

Black Lodge is een experimentele operafilm met daarbij live zang door de Kazachs-Amerikaanse, ‘transgressieve’ tenor Timur, die vorig jaar ook op O. Festival te zien was als Klaus Nomi in Klaus from Space. In Black Lodge speelt Timur zowel in de film als op het toneel een schrijver, in een wit pak en met gladgekamde haren.

Componist David T. Little, dichter Anne Waldman en regisseur Michael Joseph Mcquilken maakten de operafilm, geïnspireerd door Twin Peaks, Artaud, Burroughs en ook Vincent van Gogh komt om het hoekje kijken. Black Lodge ontleent zijn naam aan een gelijknamig fenomeen in Twin Peaks. Het is daar de tegenhanger van de ‘white lodge’, ‘a place of dark forces that pull on this world’. Waar de ‘white lodge’ in de serie een plek van liefde is, staat de ‘black lodge’ voor angst.

In de voorstelling wordt het publiek dan ook meegenomen op een reis met de dramaturgie van een nachtmerrie vol snelle, haperende overgangen, als het effect van de elektroshocks die het hoofdpersonage krijgt. Mensen veranderen constant van gezicht of kleding, televisieschermen springen aan en zenden cryptische, doch poëtische boodschappen uit en overal vallen witte vlokjes, zoals in de onderwereld van Stranger Things.

De duistere sfeer wordt stevig aangezet in de muziek, met invloeden van punk, progrock, metal en klassiek met bombastische, Danny Elfman-achtige elementen. Wanneer Timur live zingt, zien we de mond bewegen van zijn personage op het scherm. Gecombineerd met opgenomen stemmen in de film, draagt ook het samenspel tussen het toneel en de film bij aan een vervreemdend effect. Onheilspellende, dystopische taferelen ten top.

Wat een reeks onsamenhangende beelden rondom de man in pak lijkt te zijn, valt langzaam steeds meer op zijn plek in een cyclisch narratief. De man zit tussen leven en dood vast in Bardo, een boeddhistische equivalent van het limbo, om vergiffenis te vragen aan een geliefde (Jennifer Harrison Newman). We zien hun relatie als een spannend, giftig machtsspel tussen twee individuen die beiden vastzitten in hun eigen hel. Het is niet duidelijk wie wie manipuleert, maar uiteindelijk wordt het spel ze beiden fataal. Nu dwaalt de man door een dorre, Mad Max-achtige woestijn en door een verlaten Victoriaans ziekenhuis, waar hij lichamelijk boete doet bij de vrouw, door zich door haar te laten inmetselen met klei.

Zowel op filmisch als muzikaal vlak is Black Lodge sterk. De beelden lijken direct uit het hoofd van David Lynch te komen. De keiharde, vervormde punkgitaren van de band ‘Timur and the dime museum’ vermengen zich met ijle violen van het Isaura String quartet en Timurs heldere tenorstem. De muziek, die vorig jaar genomineerd werd voor een Grammy, zorgt ervoor dat je als toeschouwer de nachtmerrie inglijdt, je verliest in de droomwereld en vervolgens weer wakker schrikt. Net als de man zit je als toeschouwer gevangen in een helse wereld waar je het liefst aan wil ontsnappen, maar de esthetiek van de film en de muziek verleidt je steeds om toch te blijven kijken.

O. Festival biedt jaarlijks ruimte aan interdisciplinair werk en rekt zo de genres van opera en muziektheater op. Black Lodge is een interessant onderzoek naar het samenspel tussen film en live zang. De aanwezigheid van Timur op het toneel zorgt wel voor meer vervreemding en de zanger is bewonderenswaardig strak ingespeeld op de timing van de film, maar het live element van de voorstelling is uiteindelijk minimaal. Je wordt als toeschouwer zo de film ingezogen dat je de zanger, die aan de zijkant van het podium geplaatst is, soms vergeet. Black Lodge voelt meer als een bioscoopervaring dan een theatraal werk. Black Lodge is als een lange videoclip die vooral voor fans van series als Twin Peaks, steampunk en intellectuele horror een echte aanrader is.

Foto: Matthew Soltesz