Ze is de Iron Age Warrior Queen, de Keltische koningin Boudica (ca. 30-61). Ze verwierf bekendheid als de heldhaftige vrouw die het opnam tegen het extreem gewelddadige Romeinse leger dat Groot-Brittannië in 43 met liefst vier legioenen veroverde. Boudica weigerde zich door de vreemde mogendheid en vooral de mannelijke machthebber te laten overheersen. Ze kwam in opstand. Een verhaal van feminisme, oorlog en strijd. Acteur Jilles Flinterman bij Theatergroep Aluin wijdt er de voorstelling Boudica aan, gespeeld en verteld met een overheadprojector als verbindende factor.

De plaats van handeling is het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, een ideale locatie. In de regie van Victorine Plante en op tekst van Nasja Covers neemt Flinterman het publiek op innemende, charmante wijze mee in wat hij ‘de ideale spreekbeurt’ noemt. Op een klein bureau staat de projector die de tekeningen die Flinterman veelal ter plekke maakt groot aan de toeschouwers laat zien; met vaardige hand en met behulp van props illustreert hij de bewogen geschiedenis van Boudica.

Hij noemt zichzelf een ‘feminiene man’ die het voor haar opneemt, een vrouw wier beide dochters werden verkracht door de Romeinse soldaten en die uit wraak een 100.000 man tellend leger optuigde tegen de bezetter. Flinterman tekent haar met lang zwart haar (in werkelijkheid was ze blond), koolzwarte, felle ogen en een scherp gezicht. Zij was koningin van de Iceni, een stam die leefde in het huidige East-Anglia. De Keltische samenleving was er een waarin vrouwen zelfstandig over hun levenslot, over bezit, huwelijk en scheiding konden beslissen. De Romeinen daarentegen waren patriarchaal.

Over Boudica is weinig bekend, slechts twee bronnen getuigen van de opstand, Romeinse teksten nog wel, dus bijzonder vrouwonvriendelijk en vijandig jegens Boudica. Ze werden geschreven door Tacitus in de Annales en Cassius Dio in de Romeinse geschiedenis. Flintermans opvoering is meer dan alleen het historische verhaal. Hij zoomt in op de strijd die Boudica voerde tegen de gouverneur van Britannia, de Romein Suetonius. Die sloeg toe vanuit een smalle kloof, gedekt door een beboste heuvel. De Icine trokken ten strijde, vernietigden Londen, maar werden alsnog verslagen. Boudica was intussen al gewond en toen ze vernam van het verlies, pleegde ze zelfmoord, aldus Tacitus. Maar zeker is dit niet. Dio geeft een andere lezing, dat ziekte haar velde.

Zoals Flinterman met toewijding het verhaal vertelt, maakt hij geschiedenis levend en aanschouwelijk. Hij laat foto’s zien van Londen waar een standbeeld van Boudica en haar dochters staat, niet van de Westminster Bridge. In het Elizabethaanse tijdperk was het verhaal van Boudica populair en werd het meerdere keren bewerkt; dat geldt ook voor de era van keizerin Victoria. En Boris Johnson liet zich door Boudica’s onafhankelijkheidsstreven overtuigen tot de Brexit, zij staat in zijn top 5 van krachtige vrouwen die hem inspireerden.

Voor Flinterman en de makers van Boudica ligt het accent vooral op het eerherstel van de koningin. Flinterman draagt een korte zwarte broek en een wit overhemd, zoals een Engelse kostschooljongen eruit ziet. Zeker vormen de historische verwikkelingen een belangrijk aandeel, maar meer nog de nadrukkelijke keuze voor de feministische optiek en overtuiging. Vooral in de weergave van de manier waarop de Romeinen Boudica en haar dochters mishandelden – Boudica kreeg zelfs zweepslagen – krijgt de opvoering zeggingskracht.

In diepere betekenis gaat het over patriarchaat tegenover matriarchaat, en vooral de angst van de Romeinen voor een vrouwelijke heerseres. Af en toe maakt Flinterman een persoonlijk uitstap, als hij toegeeft ’te weinig in zijn leven veroverd’ te hebben, waarbij we ‘veroverd’ in meerdere betekenissen moeten interpreteren. Inderdaad, een ideale spreekbeurt met het feminisme als dramatische sleutel tot de strijd tussen de Romeinen en de Britten. Waarbij gezegd moet worden dat de Romeinen er zeer ongunstig vanaf komen.

Foto: Sanne Peper