Hoe ga je als maker om met een negatieve recensie? In de aanloop naar het themanummer over theaterkritiek van Theaterkrant Magazine vroeg theatermaker Marlies Bosmans dat aan vier collega’s. Als eerste Rosa Asbreuk, actrice, theatermaker, zangers en medeoprichter van De Theatertroep en De Spelersfederatie
Heb jij weleens een negatieve recensie ontvangen?
Ja. (lacht) Net zoals iedereen in dit vak, denk ik. Ik ben natuurlijk onderdeel van een collectief. Ik denk dat het anders is wanneer je een solo maakt. Wanneer het persoonlijk gaat over wat jij op dat podium staat te doen. Wij hebben als theatertroep, gelukkig niet heel veel, maar weleens een slechte recensie ontvangen maar omdat we collectief werken gaan ze bijna nooit op de man af. Het is meer een collectieve afkraking (lacht). Ik kan me voorstellen dat dat de pijn verzacht.
Hoe ga er mee om als je een negatieve recensie krijgt?
Ik probeer mezelf altijd wijs te maken voor een première dat het me niet uitmaakt of die recensie slecht is of goed zolang ikzelf maar blij ben met wat we gemaakt hebben, maar in de praktijk blijkt dat toch niet zo te werken. Ik merk dat als ikzelf heel blij ben met de voorstelling en ook echt het gevoel hebben dat er staat wat we wilden maken dat een slechte recensie me dan minder doet. Terwijl als we zelf weten ‘we zijn er nog niet’ dan is het extra pijnlijk als dat gevoel bevestigd wordt. Dat maakt voor mij het verschil van hoe een recensie binnenkomt.
Ik kan heel teleurgesteld zijn als ik het gevoel heb dat een recensent niet goed gekeken heeft. Dat een recensent niet “open” kijkt dat vind ik het pijnlijkst.
We hebben ook weleens iets teruggeschreven als Theatertroep. Dit gaat vaak over feitelijkheden. Ik nodig recensenten die negatief geschreven hebben altijd uit om nog een keer te komen kijken. Ik ben heel benieuwd of het aan de specifieke avond lag. Lag het aan ons? Lag het aan de smaak van de recensent? Misschien zijn we op het einde van de tournee wel op het punt gekomen waar we aan het begin wilden zijn?
Het feit dat wij komedie maken helpt ook niet, dit is een genre dat sectorbreed enorm onderschat wordt en waar recensenten soms weinig mee kunnen.
Bestaan goede negatieve recensies?
Soms heeft een recensent gelijk en dan kan je daar ook echt iets mee. Mijn allergie in recensies? Statements of aannames die als een objectieve stelling worden geponeerd. ‘Dit is niet grappig’ of ‘Dit is slecht’. Een recensie is per definitie subjectief. Ik zou dan ook pleiten voor subjectievere recensies.
Ik pleit voor recensies die ruimte laten voor een bezoeker om zijn eigen mening te formuleren. Die een gesprek kunnen voeden in plaats van doodslaan.
Wat is de impact van een negatieve recensie?
Jammer genoeg kan een slechte recensie veel betekenen in het huidige kunstenlandschap. Commissies van fondsen gebruiken soms recensies om je subsidieaanvraag wel of niet te honoreren, schouwburgen en theaterzalen gebruiken het als marketingtruc of om te weten of ze een voorstelling moeten boeken of niet.
Je praat dus wel degelijk over een machtsverhouding. Een recensent kan door de manier waarop hij of zij over je voorstelling schrijft invloed hebben op je carrière.
Wat als er geen recensies zouden bestaan?
Dan besta je niet. Veel jonge makers doen zo hun best om recensenten uit te nodigen, maar door het vele aanbod en de minimale plekken in de krant lukt dat vaak niet. Er wordt zoveel niet gerecenseerd en dat heeft ook impact. Je intrede in het veld, daar zijn recensies heel bruikbaar voor. Als ze goed zijn! Lacht
Het Theaterkrant Magazine over (de staat van de) theaterkritiek verschijnt op 26 februari. Rosa Asbreuk is nu te zien in Zelensky hier van De theatertroep i.s.m Patrick Nederkoorn en Arjen Arnoldussen.
Foto: Nichon Glerum
