De clown heeft plankenkoorts, en zelfs faalangst. Hij treedt op tijdens de Winterkaravaan in een kale bedrijfsruimte in Stompetoren, vlakbij Alkmaar. Deze locatie is welbewust gekozen. Een clown hoort in de stad, onder de mensen. (meer…)
Ze heten twee ‘bimbo-biggen’ te zijn. Bimbo: dat is een hard slang-woord uit de jaren tachtig voor ‘een type vrouw dat zich ordinair kleedt en gedraagt, vooral geïnteresseerd is in haar uiterlijk en meestal ook door veel mannen aantrekkelijk wordt gevonden, maar verder nogal dom is’. In de voorstelling Dirty Pigs, gebracht tijdens het theaterfestival Winterkaravaan in een stal van melkveehouderij Rijlaarsdam in Stompetoren (Noord-Holland), zorgen de beide actrices Femi van Elshuis en Lara Peters voor confronterende momenten.
De twee varkens (zeugen) zijn extreem varkensachtig uitgedost met enorme billen, krulstaart, borsten, dijen, kortom zoals ze zeggen in eigen woorden ‘verrukkelijke speklappen’. Ze rollen door stro en eigen poep, schurken tegen elkaar, zijn verzot op elkaars lichaamsgeur en wachten op de beer (mannetjesvarken) die hen moet dekken.
De een heet Dorothea en de ander Petunia. Dorothea leest een boek, De geur van hooi van Tialda Hoogeveen over hoe het boerenleven in Nederland veranderde. Dat is een interessant detail: een varken dat een boek leest, kan dat wel? Natuurlijk, het varkensleven is een metafoor van de anti-vrouwenemancipatie waarin niets anders geldt dan door de reclame opgelegde schoonheidsidealen.
Dit onderwerp is actrice en theatermaker Peters niet vreemd: ze maakte er al eerder theater over. Ze studeerde in 2023 af aan de Amsterdamse Toneelschool en de Kleinkunstacademie. Speelster Van Elshuis studeerde ook in 2023 aan dezelfde opleidingen. Haar afstudeersolo Ik wil wit zijn werd door Via Rudolphi geselecteerd voor Het Debuut. Samen noemen ze zich collectief Duo PeThottie.
Bij de Winterkaravaan krijgen ze de mogelijkheid met Dirty Pigs een extreme voorstelling te brengen die je als toeschouwer plat kunt vinden of juist gelaagd, controversieel is het in elk geval. Dat alleen al is een boeiend gegeven, dat veel zegt over de manier waarop je kijkt. In elk geval getuigt de voorstelling van durf en moed zó het leven der zeugen te durven uitbeelden en de transformatie naar het vrouwtjesvarken als leidraad te nemen.
De dames zijn volop met zichzelf, make-up, uiterlijk, schoonheid en de groei en bloei van hun curves bezig. Inzet is de uitverkiezing tot miss Spek & Bonen van 2023. Wie is dé zeug der zeugen? Wie is het spekkigste dier van de boerderij? Een opgefokte stem over de radio houdt de wedstrijd onder de zeugen per provincie bij, en ja hoor, als Noord-Holland aan de beurt komt, luidt de naam van de kandidaat Dorothea Trilbil. Maar dan weigert Dorothea, vertolkt door Lara Peters, nog langer mee te doen aan deze onterende wedstrijd waarin de ogen van mannetjesvarkens de zeugen slechts op uiterlijk beoordelen. Het is onwaardig. Juist in die tussenzone tussen zelfbewustheid van eigen identiteit en de hongerige, mannelijke seksuele blik speelt de voorstelling zich af.
Petunia, vertolkt door Femi van Elshuis, scherpt de discussie telkens weer aan over ‘wat kutter is: gezien worden als lustobject of helemaal niet gezien worden’. Kostuumontwerper Bonnie van Brandt is, net zoals de makers, zonder enige gêne over hoe de zeugen gekleed moeten zijn: de extreem vergrote billen en borsten, de schaamteloze houdingen zijn vrouwonvriendelijk en soms wellicht shockerend en uitdagend of provocatief. ‘Moet dat nu?’ ben je geneigd te denken. Het stellen van die vraag is juist de crux én de bedoeling van Dirty Pigs, de titel zegt het al.
Gezien de achtergrond van Van Elshuis en Peters is de voorstelling wel degelijk gelaagder dan slechts eendimensionale uitbeelding van de druk die de babes voelen er altijd goed uit te zien. Ook de ‘wervelstinkwind’ van de doeltreffend vulgaire radiostem draagt bij aan afkeuring dan wel waardering. Kijk je eenmaal verder dan de oppervlakte en bezie je het heftige en soms zelfs taalvirtuoze schouwspel met humor, dan is Dirty Pigs wel degelijk een actueel stuk met zelfs een aanklacht tegen de bio-industrie en wellicht óók de noodlottige dwang die mode en reclame uitoefenen.
De scènes waarin Dorothea zich verzet tegen de competitie spreken daarom boekdelen: zij wil niet langer bekeken worden, maar als Petunia haar argumenten ter tafel brengt gaat ze toch weer twijfelen, en wellicht onder haar varkensmasker blozen. In dat opzicht is Dirty Pigs vooral een voorstelling die elke esthetiek krachtdadig onderuit haalt. Esthetiek in meerdere opzichten: die van theatercodes én miss-verkiezingen in de echte ofwel niet-zeugenwereld.
Foto: Moon Saris
