Er bestaan ‘tunnelmensen’, zegt het personage Grietje halverwege Wolf (of het Heidi-feest): ze leven ondergronds, in de riolen, hun ogen hebben zich aangepast aan het donker en ze laten zich nooit aan iemand zien. (meer…)
TEDx Talks op internet, DeWereldLeertDoor op tv en theatercolleges in DeLaMar. Vlotte wetenschappers trekken met hun Stand-up Science tegenwoordig veel publiek. Hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys behandelt in een uitverkocht Brakke Grond het onderwerp angst. De optredens maken deel uit van ‘The brainstorm sessions’, een themamaand rondom ons brein op de rand van kunst en wetenschap.
Basisidee van Denys’ betoog is dat we in Nederland in een angstcultuur leven. We zijn volgens hem banger dan ooit, beducht voor koolhydraten, aspartaam, mandarijnen, vogelgriep, magnetrons, drones en bomaanslagen. Die angsten werken volgens de hoogleraar verstikkend. We handelen zelfs meer uit angst dan uit het verlangen naar plezier. En dat terwijl de meesten van ons gewoon op hun tachtigste vredig in bed sterven na een doodsaai leven.
Denys begint zijn voordacht met veel cijfers en krantenkoppen. Daarna zoekt hij steun bij de psychologie, neurobiologie en filosofie, om te eindigen bij de verbeelding en het theater. De hoogleraar geeft veertig lezingen per jaar en is daarmee een ervaren verteller. Mooi taalgebruik, humor en persoonlijke anekdotes geven de voordracht zelfs iets cabaretesk.
Regisseur Bo Tarenskeen deed daarbij enkele theatrale ingrepen. Slim bedacht is de projectie van de literatuurlijst op de vloer na afloop. Mooi hoe de wetenschapper al dansend op blote voeten prikkels in de hersenen verbeeldt. Waarom de regisseur de wetenschapper langzaam van onderhemd tot rokkostuum aankleedt, blijft onduidelijk. Staan ze soms in een kleedkamer voor ze echt op moeten?
Verder blijft de inbreng van Tarenskeen vrij beperkt. Wat is angst? is in de eerste plaats toch een uit het hoofd geleerde lezing, in een mooi uitgelichte theaterzaal. Wie een theatervoorstelling verwacht, komt daarom bedrogen uit. Maar wie zich voorbereidt op een saaie professor, wordt verrast met een inspirerend en origineel referaat.
Ik denk dat het langzaam aankleden te maken heeft met de manier waarop de wetenschapper vertelt. Hij begint met cijfers etc over de hele bevolking, vertelt over een steeds kleiner publiek en eindigt uiteindelijk met zichzelf. Qua kleding gebeurt er precies het tegenovergestelde. Al denk ik dat men deze link sneller had gelegd wanneer de wetenschapper zich uitkleedde in plaats van aankleedde.