Het archief van theatermaker Hans Croiset is op 31 oktober overgedragen aan het Allard Pierson, dat v0or de Universiteit van Amsterdam waardevol cultureel erfgoed verzamelt, beheert, ontsluit, onderzoekt en presenteert. Croisets archief maakt nu deel uit van de ‘collecties uitvoerende kunsten’.
Hans Croiset (Amsterdam, 15 oktober 1935) heeft de afgelopen zeventig jaar veel verschillende rollen gehad binnen het theaterlandschap. Hij was acteur en regisseur van meer dan 150 voorstellingen en gaf leiding aan meerdere theatergezelschappen. In 1973 richtte hij het theatergezelschap Publiekstheater op, dat in 1987 fuseerde met Toneelgroep Centrum tot Toneelgroep Amsterdam, inmiddels bekend als Internationaal Theater Amsterdam. Daarnaast werd onder zijn artistieke leiding het Nationale Toneel opgericht in 1988. Op 87-jarige leeftijd sloot Croiset in 2022 zijn carrière af.
Vanaf het begin van zijn carrière heeft Croiset knipsels en programma’s bewaard, net als de theaterliefhebbers Corry en Jan de Krijger, die bij vrijwel al zijn voorstellingen in de zaal zaten. Vanaf 2010 wisselden de drie ervaringen uit over het archiefmateriaal en vulden elkaar aan. Voor de overdracht van het gezamenlijke archief aan het Allard Pierson is uiteindelijk alles gesorteerd, gedocumenteerd en opgeborgen. Na verwerking en invoering kan zo een nieuwe generatie theatermakers, publiek en studenten kennis nemen van en onderzoek doen naar het werk van Hans Croiset.
Foto: McLion
Ex-partner Peter Sas heeft gisteren het archief van Michael Matthews officieel en feestelijk overgedragen aan het Allard Pierson. Na korte voordrachten en de nodige ondertekeningen, kon het gezelschap een blik werpen op een mini-expositie in twee vitrinekasten met unica uit Matthews’ unieke eigen carrière. (meer…)
Het is een vaak gehoorde klacht: er wordt steeds minder repertoire gespeeld en wat er gespeeld wordt is altijd iets van Tsjechov of Shakespeare, want dat is het enige wat de programmeurs van de schouwburgen nog aan serieus toneel durven te programmeren. De kleinere groepen, met uitzondering van de post-Discordiaanse collectieven en Toneelschuur Producties, spelen […]
Dit najaar verschijnt Ik, Vondel, de ‘autobiografie’ van ‘de Nederlandse Shakespeare’, geschreven door Hans Croiset. Theatermaker brengt u als voorpublicatie hoofdstuk 6, waarin Vondel zich bereid verklaart om bij de vrouw van een van de burgemeesters een goed woordje te doen voor zijn kleinzoon en op een duwslee wordt vervoerd naar een statig grachtenhuis. Door Hans […]
Ook in de wereld van kunst en cultuur zijn voorafgaand aan Koninginnedag 2012 lintjes uitgedeeld. Acteur/regisseur Hans Croiset werd bevorderd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, Carry Tefsen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ook Annemarie Prins, Karina Holla, Angela Groothuizen, Frits Barend, Cor Bakker, Bert Simhoffer en Frank Groothof werden […]
Het was toch al wereldkundig gemaakt dat dit archief, overigens net als dat van (de eerste alumnus van het Instituut voor Dramatische Kunst) Paul Binnerts zou worden geschonken aan de Stichting Allard Pierson?
Dit werd terloops genoemd in het artikel “Archief van Michael Matthews overgedragen aan Allard Pierson” dat op dit gesubsidieerde debat- en reflectieplatform verscheen op 8 september jl. van de hand van Javier López Piñón.
https://www.theaterkrant.nl/nieuws/archief-van-michael-matthews-overgedragen-aan-allard-pierson/
Wat veel nieuwswaardiger zou zijn is de vraag of Croiset, Binnerts en ook Hans van Manen en Peter Sas er op gewezen zijn dat zij de betreffende archieven niet schenken aan de Stichting Theater in Nederland (TiN), voorheen het Toneelmuseum en het Theaterinstituut Nederland (TIN), maar aan de rechtspersoon welke is aangesteld deze Theatercollectie te beheren, namelijk het erfgoedinstituut van de Universiteit van Amsterdam, Stichting Allard Pierson, voorheen Bijzondere Collecties Universiteit van Amsterdam.
In dit licht kan ook het archief van Maarten van Roozendaal en zijn erfgename Eva Bauknecht worden genoemd. Ik krijg sterk de indruk dat hier sprake is van (moedwillige) misleiding en dat de Stichting Theater in Nederland (steeds meer) buitenspel wordt gezet, alsook dat het erfgoedinstituut van de Universiteit van Amsterdam aan het pronken is met andermans veren, op sociale media doet deze rechtspersoon dit namelijk al volop. Deze ‘strategie’ is ontegenzeggelijk het gevolg van het trauma dat is opgelopen na de draconische bezuinigingen op instituten van het kabinet Rutte I, maar de vraag is of deze ‘strategie’ juridisch wel in de haak is en de schenkers van archieven niet (moedwillig) op het verkeerde been worden gezet.
Graag willen we een misverstand uit de weg ruimen. (Aspirant-)schenkers worden zeker niet misleid. De archieven (en ander theatererfgoed) worden niet geschonken aan Stichting Allard Pierson, maar aan de Universiteit van Amsterdam, een publiek toegankelijke instelling van openbaar nut. Dit staat duidelijk in de schenkingsakte.
In deze akte staat bovendien expliciet opgenomen dat de schenking onderdeel wordt van de theatercollectie. Deze bestaat grotendeels uit de collectie van het voormalig Theater Instituut Nederland, die de UvA sinds 2013 beheert en waarvoor zij sinds 2021 financiering ontvangt vanuit OCW (als BIS-functie).
Wij denken dat we verheugd moeten zijn dat de theatercollectie zich verder uitbreidt en publiek toegankelijk blijft, iets waar veel partijen zich voor inspannen.
Remco van Rijn (voorzitter Stichting TiN (eigenaar van de theatercollectie TIN)
Hans van Keulen (teamleider uitvoerende kunsten Allard Pierson (onderdeel UB/UvA)
Geachte heer Remco van Rijn,
Dank voor uw reactie. Ik stel de kwalificatie ‘misverstand’ met uw welnemen nog even uit. Dat komt mij op dit moment als te voorbarig voor. Wel ben ik verheugd dat hiermee eventueel de Algemene wet bestuursrecht kan worden ingeroepen. Voor nu parkeer ik even het gedeelte en rechtspersoon st. Allard Pierson.
Mijn aandacht gaat uit naar de st. Theater in Nederland. Kunt u mij via elektronische weg afschriften van de oprichtingsstatuten van de tegenwoordige st. Theater in Nederland, voorheen, st. Theater Instituut Nederland d.d. 01-01-1993, alsook een afschrift van de akte van oprichting d.d. 11-04-1993 doen toekomen? Hopelijk kunt u dan ook afschriften van de statutenwijzigingen uit 2008 en de statutenwijzigingen van 01-08-2013 via elektronische weg meezenden. Mijn e-mailadres is bekend bij de redactie, alsook bij de (gevolmachtigde van uw stichting en tevens) hoofdredacteur van dit gesubsidieerd debat- en reflectieplatform.
In de veronderstelling van uw stichting te mogen vernemen.
Hoogachtend,
Coosje Habbema