Het is een relatief kleine groep toeschouwers, die zich op zondagavond heeft verzameld in sporthal De Maaspoort in Den Bosch. Wanneer de publieksbegeleider ons voorgaat door de kleedkamergangen, drommen we dan ook samen als één groep. De wandelgangen zijn schaars verlicht, net als de grote gymzaal waarin we uiteindelijk uitkomen. We worden opgewacht door een ander relatief klein groepje: Daniel Mariblanca en de performers, die ons gemoedelijk ontvangen in deze donkere ruimte. Dit zet de toon voor de gehele performance: buitengewoon genegen en verwelkomend.
De gymzaal, met verschillende tribunes losjes ingedeeld in speel- en zitvlakken, voelt als een ander, ouder universum. Links is een van de performers bezig met een enorme schildering. Rechts zijn blokken, hangen takken. Er zijn verhogingen, gemarkeerd met zachte lappen stof en grasachtige halmen. In de teksten van de performers wordt meer dan eens een verwijzing gemaakt naar Plato’s grot, en zo voelt het ook: een plek waar we ons gezamenlijk losmaken van schaduwen en ons samen wenden naar een andere manier om de dingen te ervaren. Het is een plezante, licht aangebrachte metafoor voor acceptatie en transitie.
In een mozaïek van muziek, dialogen, monologen, dans en beweging maken we vervolgens kennis met de veertien spelers. Alle zijn transgender ofwel hebben een transgender familielid, en alle geven op hun eigen manier een inkijkje in hun levenservaring. De een door dans, de ander door een monoloog, weer een ander door gitaarspel met zang.
Deze verzameling had los zand kunnen zijn, of een aaneenrijging van eilandjes, maar Mariblanca slaagt erin om A True Story méér te laten zijn dan de som der delen. Kijkend naar deze groep mensen, variërend van basisschool- tot pensioenleeftijd, krijg je het onmiskenbare gevoel te kijken naar een familie. Een chosen familie, een found familie, een groep mensen die elkaar in de armen hebben gesloten en met elkaar dansen, elkaar aanraken en onderling grappen met elkaar maken. Het community-gevoel is aangrijpend, haast tastbaar en ontroerend.
Mariblanca gaat een koorddans aan met die ontroering. Soms vloeit de sfeer over in zoetsappigheid, krijgt het geheel iets wat raakt aan klef. De oprechtheid van de spelers en de continue terugkeer naar de choreografie, voorkomen dat het geheel vervalt in melodrama. Het is soms op het randje, maar uiteindelijk behoudt A True Story een evenwicht in haar emotionele toon.
Het verwerken van verhalen rondom transgender-zijn, is theatermaker Daniel Mariblanca niet vreemd. Ook in 71 Bodies 1 Dance (2018) en In First Person: The Playroom (2021) putte hij uit zijn persoonlijke ervaringen. De focus van A True Story ligt met name op familie. Het lijkt geen toeval dat de drie tekstuele monologen van de voorstelling worden uitgesproken door drie ouders met een transgender of non-binair kind. Alle drie de monologen schetsen de weg van onwetendheid naar begrip rondom de genderidentiteit van hun kind. Hun kinderen ondersteunen hun ouders zwijgend; een hand op een knie, een speels tikje met een drumstokje.
Afgezien van tekst kiezen veel spelers voor frasen van beweging en dans. Hier komt een andere focus naar voren, een die Mariblanca in zijn choreografie perfect weet te vangen: euforie en viering. Het maatschappelijke gesprek over genderidentiteit wordt tegenwoordig zo vaak politiek ingestoken, dat je bijna zou vergeten dat gendereuforie (het ervaren van geluk en tevredenheid in je lichaam en/of gender) een veel interessanter onderwerp is voor dat gesprek. Hoe heerlijk is het, om je thuis te voelen in je lichaam! Om je lichaam te kunnen vormgeven en bewegen zoals jij wilt! Dit wordt misschien nog wel het beste gevangen door de negenjarige Lara, wier gevleugelde sneakers bij elke stap en sprong oplichten in felroze en felblauwe kleuren.
De indeling van de gymzaal zorgt voor een fijn dunne scheidingslijn tussen spelers en toeschouwers. Er is genoeg ruimte om te bewegen, dansen en rennen, en genoeg intimiteit om publieksleden zo nu en dan uit te nodigen om mee te doen. Die lijn wordt uiteindelijk dan ook doorbroken. Het slotapplaus vloeit over in een nieuwe connectie. Spelers stappen op de toeschouwers af en nemen ons letterlijk bij de hand. Ze laten ons de tekeningen zien die de kinderen hebben gemaakt tijdens de repetities en vertellen ons over het maakproces. Iedereen krijgt een persoonlijke brief mee. Het is bijna moeilijk om de gymzaal te verlaten, ook nadat de voorstelling is afgelopen.
Foto: Karin Jonkers
