In het hoofdstuk ‘Verzet Tweede Wereldoorlog’ komen scholieren in de geschiedenisboeken namen tegen als Gerrit van der Veen, Hannie Schaft, Erik – Soldaat van Oranje – Hazelhof Roelfzema, Walraven van Hall en met een beetje geluk de Surinaamse schrijver Anton de Kom. Maar dat er behalve De Kom nóg een heel leger aan verzetsmensen met een Nederlands overzeese achtergrond heeft rondgelopen, komen scholieren niet te weten. Die vergeten helden moeten zo snel mogelijk de geschiedenisboekjes in. Een zetje in de goede richting was de docu-voorstelling Vergeten Helden door Urban Myth, als onderdeel van Theater na de Dam.  

De voorstelling in De Kleine Komedie kan als een aanloop worden gezien naar het tweede seizoen van tv-serie Vergeten Helden van Jörgen Tjon A Fong, die de komende weken door Omroep Max wordt uitgezonden. Ook daarmee zal het gat in de historische kennis niet meteen bij iedereen gevuld zijn, maar het past wel in de frisse en meer inclusieve kijk op de geschiedenis, die in historische kringen steeds meer terrein wint.

Het geëngageerde theaterproductiehuis Urban Myth is mede-opgericht door Jörgen Tjon A Fong en heeft tegenwoordig een soepele ingang bij De Kleine Komedie, waar Tjon A Fong directeur is. Voor deze voorstelling heeft hij een fijn gezelschap bij elkaar gekregen met Birgit Schuurman, Monique Klemann, Jeangu Macrooy, Sjors van der Panne en Shirma Rouse, allemaal artiesten die op een of andere manier een link hebben met de voormalige Nederlandse koloniën. De HAYP-band onder leiding van de geweldige gitarist Alvin Lewis, de tweelingbroer van Berget Lewis, zorgde ervoor dat deze eenmalige voorstelling tot de A-klasse werd gepromoveerd. Lewis legde met zijn akoestische gitaar een zwoele basis voor de ballads en rockte de boel op bij de heavy nummers. Het is een band om van te watertanden, met een straffe ritmesectie en de muzikaal veelkleurige toetsenist Samuel Honest, die zowel strak als frivool speelt. Met een zangeres als Shirma Rouse in huis is het niet gek dat we getrakteerd werden op een traditionele gospel, maar het was verrassend dat Rouse ook Bridge over troubled water een gospel-injectie gaf. Ook de keuze voor Here comes the sun van George Harrison was slim, want het werd nu gebracht als een mooie variant op Als op het Leidseplein de lichtjes weer eens branden gaan. Die Beatles track werd prachtig gezongen door Birgit Schuurman, die ook schitterde in Redemption Song van Bob Marley. Schuurman bewees zich ook als een uitstekende verteller. Zonder haperen vertelde ze over de daden van de jonge Anda Kerkhoven, die in Nederlands-Indië opgroeide en als student naar Groningen kwam, omdat in tegenstelling tot Batavia hier dierproeven bij de studie geneeskunde niet verplicht waren. In Groningen sloot ze zich tijdens de oorlog aan bij de pacifistische verzetsgroep De Groot om vooral koerierswerk te verrichten. Nadat ze was opgepakt, heeft ze zonder een kik te geven de meest gruwelijke martelpraktijken doorstaan om uiteindelijk op 19 maart 1945 in een bos bij Groningen te worden gefusilleerd.

Naast Schuurman viel vooral Jeangu Macrooy op als dubbel vertel-zang-talent. Zijn blues-klagende versie van The world is going up in flames van Charles Bradley was ijzersterk.

Maar de muziek in Vergeten Helden was natuurlijk vooral bedoeld als bedding om de verhalen te vertellen van vier (voor het grote publiek) onbekende verzetsmensen: behalve Anda Kerkhoven werd het verzetsverleden van George Maduro uit Curaçao, de Surinaamse Albert Wittenberg en de Arubaanse Boy Ecury uitgelicht. Van deze vier zal de naam van George Maduro bij veel Nederlanders nog wel een associatieve bel doen rinkelen. Inderdaad, Madurodam. Dat miniatuurstadje in Den Haag, met een schaalmodel van het geboortehuis van George Maduro op Curaçao, kan als een (door de familie Maduro betaald) monument voor George Maduro worden beschouwd, die als jonge student uit een welvarend joods gezin naar Nederland kwam en zich na de capitulatie bij het verzet aansloot. Hij is in concentratiekamp Dachau omgekomen, vlak voordat de Amerikanen dat kamp hebben bevrijd.

Van al deze mensen is op internet het een en ander te vinden, maar je moet wel op het spoor worden gezet om deze namen te googlen. Vergeten Helden (en misschien deze recensie) geeft dat noodzakelijke duwtje.

Foto: Jean van Lingen