Toen regisseur Saskia Boddeke de voorstelling Furia van Theatergroep KamaK bezocht, wist ze dat ze hier iets mee moest doen. Het Twentse gezelschap bestaat volledig uit professionele acteurs met een verstandelijke beperking. In de film Het zit in mijn hart laat Boddeke fictie en werkelijkheid dwars door elkaar heen lopen. Ook de acteurs moeten zichzelf en elkaar daar soms nog even aan helpen herinneren. 

Het zit in mijn hart is een gelaagde kijkervaring. Zo zien we eerst flarden van de verfilming van het toneelstuk Furia, een barok, door Oscar Wagemans op rijm geschreven sprookje over moord, doodslag en erotiek met als leidraad de zeven hoofdzonden.

Centraal staat de jonge en aantrekkelijke Furia (Marian Janssen), die bedrogen wordt door vrijers die op haar geld uit zijn. Dat laat ze niet over haar kant gaan en ze trekt op een wraaktocht. De prachtige, witte gewaden, hoge pruiken en wit geschminkte gezichten zitten voor dat je het weet onder het bloed.

Door de bedrijven heen snijdt de film naar de andere laag: het repetitieproces van tevoren. De enthousiaste groep acteurs van KamaK oefent de monologen en improviseert er op los. Ondertussen vraagt regisseur Saskia Boddeke naar hun denken en dromen. De 27-jarige actrice Ayle Albert de la Bruheze geeft een gevoelig antwoord: ‘Ik droom best veel, ik droom dat ik in een band zit of in een zwembad. Of een politievrouw ben of een zangeres. Maar die dromen komen nooit uit. Want als de wekker gaat, dan is het alweer voorbij.’

De twee lagen ontmoeten elkaar als de acteurs soms even vergeten dat hun rollen in Furia niet echt zijn. Zo vindt de hoofdrolspeelster het ineens heel vervelend dat er camera’s in haar appartement komen. Het is een schending van haar privacy. Met al het geduld van de wereld probeert regisseur Boddeke haar uit te leggen dat het niet haar eigen appartement is, maar een filmset.

Een andere actrice is aangeslagen als de collega waar ze verliefd op is voor een improvisatiescène moet flikflooien met iemand anders. Het leek net echt. ‘Met toneel kun je alles bereiken, maar dit is gewoon gefaket’, probeert een mede-speler haar uit te leggen. Het zijn van die pure dialogen, die geen scenarioschrijver zou kunnen tikken. Net zoals wanneer een speler vertelt dat hij heel graag een keer homo zou willen zijn. ‘Dat ben je’, stelt een collega hem gerust. ‘Oh ja. Dat ben ik altijd’.

Samen laten de spelers zien dat ze een beperking hebben, maar niet beperkt zijn. Het acteerwerk is poëtisch, vol overgave en met onwijs veel liefde omgeven. Het is aangrijpend om te zien hoe KamaK zo’n veilige en liefdevolle werkomgeving heeft weten te creëren. Acteur Patrick ten Arve zegt zich op een gegeven moment een echte ‘Patrick Pitt’ te voelen. Nou, Brad Pitt zou een voorbeeld kunnen nemen aan de professionele houding, hartelijkheid en liefderijkheid van Ten Arve.

Hoe erg de acteurs van KamaK de show ook stelen, ook moet gezegd hoe prachtig de film is vormgegeven. Het camerawerk van Ruzbeh Babol en Reinout Steenhuizen is immens innemend, op het scherpst van de snede en speelt uitmuntend in op de dramatische Rembrandt-achtige belichting van de scènes. Ook de grime en het haar door Bobby Renooij en Ilja Brink verdienen een eervolle vermelding. Zelfs de beste historische verfilmingen hebben niet zulke prachtige Les Misérables-achtige koppen.

De hoofdpersonen in de film worden met recht serieus genomen. Het is duidelijk zichtbaar dat de regisseur heeft gewerkt met de wensen en verlangens van het ensemble van Theatergroep KamaK. En dat is een verademing. Zo sluit je KamaK in je hart.

Het Zit in Mijn Hart is genomineerd voor de IDFA Award for Best Dutch Film en was de openingsfilm van The International Festival of Films on Art (Le FIFA) op 14 maart in Theatre Outremont in Montreal. Vanaf 23 maart speelt de film in de Nederlandse filmtheaters.