Met ‘Enkeltje Mars’ brengt Het Filiaal de toekomst naar het theater **
De Duits-Nederlandse Sven Ratzke weet precies waar en hoe zijn muzikale talent en androgyne voorkomen het beste tot hun recht komen. Als de seksuele veelvraat Frank-n-Furter in de Rocky Horror Show, als verleider in een rokerige, zwoele Berlijnse nachtclub, als vertolker van het repertoire van David Bowie en nu ook weer met Venus & Mars.
De lijst van speelplekken van Sven Ratzke (Nijmegen, 1977) is indrukwekkend: onder meer New York, Mexico Stad, Sidney en natuurlijk Berlijn. De opsomming van lovende quotes uit de internationale pers op zijn site is iets waar hij met recht mee kan pronken. Naar eigen zeggen heeft hij de totale vrijheid om op te treden waar en voor wie hij wil pas na veel zwoegen bereikt. ‘Het was een steile weg omhoog met hier en daar een zijpaadje prostitutie.’
In zijn nieuwe programma Venus & Mars, waarmee hij de komende week in Berlijn zal staan om dan weer terug te keren naar de Nederlandse theaters, zet hij twintigste-eeuwse klassiekers, die soms vastgeplakt lijken aan vrouwen (Venus) als Nina Hagen of Hildegard Knef of mannen (Mars) als Prince of Leonard Cohen naar zijn hand. In zijn versies, waarbij hij een aantal keer vertrouwde Engelse teksten naar het Duits verschuift, doorbreekt Ratzke die mannelijke en vrouwelijke lijntjes volledig.
De flamboyante entertainer wordt bijgestaan door drie uitmuntende muzikanten (Jetse de Jong op piano, Haye Jellema op drums en Florian Friedrich op bas ) die van Ratzke alle ruimte krijgen om te gloriëren. In zijn uitbundige interpretatie van ‘Alabama Song’ lijken de drie begeleiders elk hun eigen weg te gaan. Maar met die eigenzinnigheid zorgen ze juist voor een perfecte bedding voor dit theatrale nummer van Bertold Brecht en Kurt Weill, dat daardoor zelfs de versie van The Doors en David Bowie in de schaduw stelt.
Tussen de liederen van verlangen door, die vrijwel allemaal worden omgevormd tot avant-garde musicalnummers, toont Ratzke zich een zeer onderhoudende verteller. Vooral zijn jeugdherinneringen met zijn vrijgevochten moeder en over zijn tochten naar school op het grensgebied van Nederland en Duitsland op de veel te grote Gazelle damesfiets zijn innemend. Met de radio aan zijn oor pikte hij nieuwe muziek op via het Duitse muziekprogramma van de in Frankrijk geboren dj Francis Gay, die de muzieksmaak van de tiener Sven deels heeft bepaald. De nummers die Ratzke in Venus & Mars zingt zijn als tijdmachines voor hem, die hem terugbrengen naar bijzondere momenten in het verleden.
Naast Francis Gay is de Berlijnse burgemeester Klaus Wowerreit een andere man die een belangrijke rol heeft gespeeld in de artistieke opvoeding van Ratzke. Tussen 2001 en 2014 heeft de openlijk homoseksuele ‘Partymeister Wowie’ de Duitse hoofdstad aan het coole, hippe imago geholpen, waardoor een leger Duitse en internationale creatievelingen de weg naar de metropool wist te vinden. Zo zorgde hij voor een onderkomen van zes etages voor artiesten, waar ook Ratzke een tijdje heeft gewoond.
Ratzke opent Venus & Mars met een ingetogen versie van ‘Strange Weather’ van Tom Waits, met de fraaie zin: ‘And all over the world strangers talk only about the weather.’ Net als in het slot van het programma is de superbeweeglijke Ratzke in dit nummer bijna statisch. En ook dan weet hij een geweldige spanning op te roepen. Rust en kracht maken de cirkel van deze avond topentertainment rond.
Dat slot lijkt te komen met ‘Heroes’ van David Bowie. Waarschijnlijk heeft Bowie even vanuit de urn goedkeurend geknikt, want Ratzke grijpt je in zijn versie bij de strot, mede door zijn drie muzikanten die gevoelig om hem heen dansen met hun instrumenten. Dan denk je: ‘Oh, alsjeblieft geen toegift.’ Niet omdat we Ratzke zat zijn, absoluut niet, want hij speelt werkelijk de pannen van het dak. Maar een normaal mens komt niet meer over deze ‘Heroes’ heen. Mis. Niet alleen zijn rockjazzy interpretatie van ‘St. James Infirmary’ maar vooral het beklemmende ‘Into My Arms’, waarin Nick Cave al zijn familieleed samenbalde, vormen nog twee haute cuisine kersen op de toch al overheerlijke taart.
De kaartverkoop voor Venus & Mars loopt goed, Ratzke is inmiddels hot. Als een zaal uitverkocht is, dan is het recente vinyl album Live in Berlin, opgenomen in de legendarische Berlijnse club Jeder Vernunft een prima troostmiddel.
Foto: Hanneke Wetzer
