Het ‘lost time’ uit de titel van Pinokkio lost time verwijst naar de jaren dat theatermaker Romke Gabe Draaijer zijn homoseksualiteit voor de buitenwereld verborgen hield. De nu 32-jarige Draaijer vindt zelf ook dat hij rijkelijk laat uit de kast kwam: pas vijf jaar geleden. Waarom hield hij zijn geaardheid zo lang voor zichzelf? Was het de twijfel? De sociale druk? Vragen waarop Draaijer zelf (nog) geen antwoord heeft.

In Pinokkio lost time probeert hij mogelijke scenario’s uit. Niet door een diepgravend zelfonderzoek maar middels een allegorische vertelling. Inspiratie haalde hij uit het klassieke verhaal van Carlo Collodi én interviews met bijna vijftig Friezen uit de LHBTIQ+-gemeenschap.

Aan de hand van een reeks min of meer losstaande scènes toont hij de coming of age van het hoofdpersonage: een voor de gelegenheid uit twee performers (Geronimo Chancoso en Tom de Ronde) bestaande ‘Pinokkio’. Deze kunstgreep lijkt eerder ingegeven door de theatrale mogelijkheden die dat biedt dan dat er een inhoudelijk motief aan ten grondslag ligt. De twee doen vooral wat twee jonge, opgroeiende jongens zoal doen. Wedstrijdjes, stoeien, elkaars lichaam ontdekken.

Hun schepper is hier geen timmerman, maar een muzikant (David Schwarz) die in een tuinhuisje leeft. Dat huisje staat te midden van vier uiterst netjes, symmetrisch geordende bloembedden. De sneeuwwitte en felroze anemonen keurig vooraan, de dieprode en vaalroze rozen erachter. In de rozenbedden staan twee iconische standbeelden: Michelangelo’s David en De Venus van Milo.

Het biotoopje is van alle vreemde smetten vrij en dat moet zo blijven: een stukje onkruid verdwijnt subiet in de afvalton. Het is een aangeharkte wereld waarin alles zijn vaste plek heeft, de symboliek is helder. Afwijkend gedrag mag hier natuurlijk geen kans van slagen hebben. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Bij het schoonmaken van het beeld van David ontdekt ‘Pinokkio’ zijn liefde voor het mannenlichaam en bij een door zijn schepper gearrangeerde date met een vrouw (in de vorm van een sekspop) blijkt hij geen erectie te krijgen. Hij is anders dan zijn schepper voor ogen had.

Lange tijd behandelt de voorstelling deze onderwerpen uiterst lichtvoetig: de jongens zijn speels, de dansjes zijn eenvoudig, de scènes zijn grappig, tegen het karikaturale aan. De finale komt dan ook wat uit de lucht vallen. Alsof er de hele tijd een ballon is opgeblazen die nu plots uit elkaar knapt.

Maar misschien is dat precies wat er gebeurt met iemand die op latere leeftijd uit de kast komt. In een essay in Trouw schreef Sytske van Koeveringe onlangs dat, nadat ze op haar dertigste uit de kast was gekomen, ze ‘iets weg had van een veel te blij hondje dat op alles net iets te enthousiast reageert’. Pinokkio lost time toont die ontlading in een uitbundige rave waarbij er van de aangeharkte wereld geen spaan heel blijft. De twee blije hondjes gaan letterlijk alle perken te buiten.

Foto: Moon Saris