De Turkse Nilgün Yerli kwam op haar tiende in Nederland wonen en bouwde in de jaren ’90 naam op als Paroolcolumniste en cabaretière. Ze verdween lange tijd van de radar, woonde in verschillende buitenlanden en is naar eigen zeggen nu definitief terug.

In haar programma Tinderella vertelt ze hoe het haar de afgelopen jaren is vergaan. Of eigenlijk vooral hoe het haar in de liefde is vergaan sinds ze voor de man van haar leven het podium verliet en hem volgde naar Engeland, Amerika en Turkije. Berooid en gescheiden keerde ze samen met haar zoon terug en na een mislukt avontuur als pouleuse, prachtig door haarzelf verzonnen woord, gaat ze nu het toneel weer op. Ze heeft een lijstje in de hand waarop de onderwerpen staan die de afgelopen 10 jaar in Nederland nogal gevoelig zijn gaan liggen en waarover maar beter geen grappen gemaakt kunnen worden. Dat is geen kort lijstje dus houdt Yerli het vooral heel dicht bij zichzelf in deze voorstelling.

Het toneel is leeg, op een vloerkleed na en een soort lichtbalk waarop nu en dan chatberichten verschijnen. Een stewardessenstem geeft bij aanvang van de voorstelling in drie talen een waarschuwing af: ‘Er is altijd het gevaar to fall…in love, en opstaan is alleen mogelijk als je valt’. Riemen vast dus, we zijn vertrokken. Yerli, gekleed in een badjas draagt een witte verhuisdoos met zich mee. ‘De man van mijn leven verdween uit mijn leven en daarmee verdween mijn leven. De man van mijn leven raakte mij niet meer, en raakte mij ook niet meer aan.’ En dus trekt Yerli haar eigen plan.

In ieder land waar ze komt begint ze bij het begin. In Engeland, waar de mensen links rijden en rechts stemmen, neemt zij autorijles, in Turkije wordt ze lid van de Islamitische partij. En ze gaat op Tinder. Want haar geloof in de liefde is ongebroken en Tinder lijkt tegenwoordig the place to be. Ze beschrijft de ene date na de andere, in alle landen waar ze woont. Mooie mannen met een lelijke accent, mannen die alleen op geld uit zijn, mannen die alleen op seks uit zijn, mannen die wel een friend with benefits willen maar géén exclusiviteit. Een date die als lotusbloem aangesproken wil worden.

Ze bespreekt haar onfortuinlijke liefdesperikelen met haar ouders, met wie zij een dialoog voert in haar hoofd en op het toneel. Haar vader hield er, net als de man van haar leven, een sliert minnaressen op na, haar moeder wist daarmee liefdevol om te gaan. Yerli besluit uiteindelijk voor zichzelf dat het genoeg is. ‘Ik miste Nederland, en ik miste mijzelf.’ Wanneer ze na tien jaar terugkeert is de ironische conclusie dat Mark Rutte de enige man in haar leven is die er nog altijd is.

Tinderella is prachtig van taal. Poëtische zinnen rollen over ons heen. Yerli is geen groot actrice en heeft deze avond stemproblemen, maar wanneer ze ‘Ne me quitte pas’ zingt ontroert dat zowel in het Turks als in het Nederlands door de kwetsbaarheid. Wat Yerli vooral is: een onderhoudend en intelligent schrijver en een verteller met een volstrekt eigen geluid. Een soort Annemarie Oster met Turkse wortels, dan weer heel scherp en venijnig, dan weer heel zacht, ontroerend en poëtisch.

Deze voorstelling had wat mij betreft best een paar dates korter gekund. Het verhaal waaierde nu een beetje uit zoals Yerli zelf in haar badjas maar over dat lege toneel bleef dwarrelen. Maar dat de man van haar leven voor haar viel toen hij haar op het podium zag, dat begrijp ik wel. Die man is weg, Yerli viel, stond weer op en is terug.

Foto: Miek Brockhouse, Tinderella van Nilgün Yerli