Richard III vindt het maar niks hoe hij door Shakespeare werd afgeschilderd, en deelt luid zijn onvrede met het publiek. ‘Wat hier stáát! Dat alle honden naar me blaffen als ik ze wil aaien? Totale onzin. Dit is fake news 2.0. 100% supernep.’ In een snelle bewerking maakt Goedemorgen Theaterproducties het klassieke Shakespearestuk Richard III toegankelijk voor een jong publiek. 

Met eenvoudige vorm van verteltheater belicht Goedemorgen Theaterproducties de gevaren van fake news ten behoeve van winstbejag en entertainment. De voorstelling vertelt het verhaal van Richard III aanvankelijk zoals Shakespeare het in zijn toneelstukken beschreef, al nemen de makers de historische werkelijkheid niet al te nauw.

Het verhaal situeert zich in de periode 1455 tot 1485, wanneer Richard III op zijn piek zit als wreedaard. Het zijn de tijden van de Rozenoorlogen waarbij twee adellijke dynastieën, het Huis Lancaster en het Huis York, vochten voor het koningschap van Engeland. Shakespeare schildert Richard III af als een vreselijke schurk die tal van mensen, waaronder zijn neefjes, vermoordde.

We zien echter ook hoe Richard III deze negatieve verhalen – die hij fake news noemt – gaat bevragen, waarop Shakespeare reageert met de uitdaging om de scènes in zijn toneeltekst na te spelen. Gaandeweg gebeurt er wat bijzonders. Richard III begint het ‘fake news’ te geloven en zelfs zich hiernaar te gedragen. Richard III bewijst niet of Shakespeares verhalen over hem nou wel of niet foutief zijn, maar laat zien hoe makkelijk het is om deze verhalen te geloven en hoe moeilijk het is om de waarheid te onderscheiden van de leugens.

Heeft dit er dan voor gezorgd dat Richard III deze gruweldaden heeft gepleegd? ‘Heb ik dit nou zelf gecreëerd?’ vraagt Richard III zich af. Dat mag het publiek zelf bepalen. Nepnieuws kan een katalysator zijn voor het vormen van publieke opinie, of een middel om mensen in twijfel te trekken, zoals te zien is aan de informatie die zich rap verspreidt te midden van een ecologische crisis. Hier zit een gevaar in omdat het moeilijk wordt om juist te handelen. Dat het daarnaast ook onplezierig is voor degene die het meemaakt wordt als boodschap heel direct gecommuniceerd met het publiek.

Foto: Dinne van Rongen