Als via een oude radio Somewhere over the rainbow, Waarheen, waarvoor en We’ll meet again klinken weten de oudere toeschouwers gelijk hoe laat het is: hier valt een sterfgeval te betreuren. De jongere kijkers mogen nog heel even in het ongewisse blijven, maar ook zij worden niet snel daarna geconfronteerd met het onvermijdelijke: de dood.

In Weet je nog, Sammie? van het Zwolse Theater Gnaffel is het de poes van jongetje Han, die eerst niet meer op zijn achterpoten kan staan en daarna definitief de geest geeft. Han weet zich geen raad zonder zijn vaste speelkameraadje. Omdat de dood van Sammie volstrekt onverwacht kwam, heeft hij geen fatsoenlijk afscheid kunnen nemen. Bovendien: hoe had hij dat moeten doen? Niet alleen voor ouderen is de dood vaak een ongrijpbaar fenomeen en is afscheid nemen van een geliefde een moeilijk proces.

Gelukkig krijgt Han hulp van twee vrienden die hem helpen zich met het verlies te verzoenen. Ze voeren hem mee naar de poezenhemel, een plek die vormgegeven wordt door een reeks surrealistische animaties. Omdat Han nog veel vragen heeft en rouw een hele serie fases kent, ontmoet hij ook nog twee ganzen en een mol, waarbij hij onder andere een uitleg krijgt over de kringloop des levens. Toch zal het nog even duren voordat hij de dood kan aanvaarden. Pas als hij tot het inzicht gekomen is dat het leven voor Sammie een feest was, kan hij zich erbij neerleggen. ‘Nu vier ik mijn leven!’

De voorstelling wordt gespeeld met poppen. Dat is het handelsmerk van Gnaffel. Volgens het gezelschap ‘hebben hun verhalen poppen nodig om verteld te worden want ze zijn niet altijd makkelijk’. Poppen kunnen dan helpen om zware onderwerpen op een lichtvoetiger wijze te behandelen. De poppen worden ‘als gelijkwaardige personages’ behandeld wat wil zeggen dat zowel de spelers als de poppen volledig zichtbaar zijn. Maar in Weet je nog, Sammie? zijn er te veel momenten waarbij de poppen eerder een sta-in-de-weg zijn. Ze lijken de acteurs juist te belemmeren in hun spel.

Wat de magie ook niet helpt is het magere lichtplan. Vaak baadt het decor in een zee van licht, terwijl de fraaie, beweegbare houtconstructie, die Hans zolderkamer verbeeldt, uitnodigt tot een veel subtielere lichtval. Dat is een gemiste kans en gaat ten koste van het belangrijke verhaal dat deze voorstelling probeert te vertellen.

Foto: Erik Franssen