Twee compleet verschillende vrouwen hebben één gemeenschappelijke interesse: Daniel. Jaren geleden verliet hij de een en richtte hij zijn leven in met de ander. Het leven dat had kunnen zijn, hangt als een schaduw over het stel. En dan staat die beruchte ex op een avond onaangekondigd op de stoep om alles boven tafel te halen. Waarom heeft hij haar toentertijd eigenlijk verlaten?

Ex is een interessant relatiedrama dat Marius von Mayenburg tijdens de coronacrisis schreef op uitnodiging van het Zweedse Rikstheater. Theatergroep Suburbia speelt het deze zomer op Stadslandgoed de Kemphaan in Almere. Beschut onder het dak van een enorme boerderijschuur is een overdekt terras en een theater ingericht.

Decorontwerper Herbert Janse ontwierp een minimalistische woonkamer, met daarbij een tuin met caravan. In die caravan koken en slapen arts Sybille (Hanne Arendzen) en architect Daniel (Ali-Ben Horsting) met de kinderen. Verbouwing, twee kinderen, één caravan; de spanning en stress heeft onvermijdelijk impact op hun relatie. En dan komt dus Franziska (Alejandra Theus).

Het stuk speelt met contrasten. De intelligente Sybille is analytisch, exact en trots, heeft een lage tolerantie voor gedraai en gezwets. Ex Franziska, die met een semi-filosofische analyse van het gezang van de merel het bloed onder Sybilles nagels vandaan haalt, is absoluut haar tegenpool. Daniel, die als architect zowel exact als creatief is, zit er mooi tussenin.

Het is een precaire balans, want Arendzen speelt Sybille met onophoudelijke, pinnige energie, waardoor je, net als de andere twee personages, telkens murw gebeukt raakt door haar zoektocht naar de échte waarheid achter de wolligheid. Regisseur Albert Lubbers gaf haar geen enkele ontspanning en elke keer dat ze de ruimte verlaat voelt als een opluchting. Knap is het hoe Arendzen binnen die gespannen houding ook de afhankelijkheid en onzekerheid weet over te brengen, waar al die nare uithalen vandaan komen.

Aantrekkelijk aan Ex is dat op deze manier de sympathie telkens verplaatst: van Daniel, die niets goed kan doen bij zijn vrouw, naar Sybille, die na de komst van Franziska moet vechten voor haar man, naar Franziska, die uiteindelijk in klare taal krijgt uitgelegd waarom ze werd afgedankt. Zo blijf je anderhalf uur geboeid door de manieren waarop mensen elkaar ongelukkig kunnen maken, kunnen gijzelen haast, met hun eigen onvermogen.

Foto: Bart Grietens