‘Je volhardt in het ontkennen van de werkelijkheid!’, schreeuwt hij zijn moeder halverwege de voorstelling vol emotie toe. Om er geagiteerd aan toe te voegen hoe het leven van haar en van haar kinderen ‘een duivelse herhaling van mechanismen is’, een ‘onmogelijk te doorbreken cyclus’. (meer…)
Wie het toneelbeeld van Sanne Danz ziet, weet in één oogopslag: deze voorstelling gaat over hoe de mens ten onder gaat aan zijn eigen decadentie. Feestelijk gedekte dinertafels vol etensresten, drijven nog eventjes op het door de stijgende zeespiegel opgekomen wateroppervlak, de kroonluchter is al neergestort. En de mens? Die doet, op de zinkende resten van zijn eigen beschaving, een laatste poging te blijven bestaan.
Voor deze achtplusvoorstelling bewerkte toneelschrijver Jibbe Willems een aantal verhalen uit Ovidius’ Metamorfosen. En hij voegde er een verhaal aan toe: dat van de gehele mensheid, die – net als Echo, Icarus, Daphne, Actaeon en Arachne – moet veranderen. Alhoewel, bij die anderen was het natuurlijk niet zo’n succes, dat veranderen. Arachne werd een spin, Daphne een boom, Icarus een vogel en stortte prompt neer: dood.
In lekker rap tempo knallen de vier fijne, energieke spelers – Elène Zuidmeer, Leendert de Ridder, Denzel Goudmijn en Sarah Bannier – een aantal verhalen uit de Metamorfosen erdoorheen, hertalingen die door Willems speels op rijm zijn gezet, trouw aan de brontekst. Zijn taal is recht voor zijn raap en voorzien van een flinke scheut humor.
Annelies de Ridder mat de spelers felgekleurde kostuums aan, al even eigentijds en tijdloos tegelijk. Op en rondom een al half weggezonken plateautje op het achtertoneel verzorgt het ensemble Camerata Trajectina (Arjen Verhage, Saskia Coolen, Constance Allanic en Laurens Beijer) ondertussen live de muziek, die varieert van ingetogen harp- en luitcomposities tot ritmisch beatboxen en stoere basgitaarriffs.
In een fijne mix van uitgespeelde scène en theatrale vertelling, vuren de performers de verschillende verhalen op de toeschouwer af – voor momenten van verstilling is er niet of nauwelijks ruimte gemaakt. Regisseur Josee Hussaarts koos voor tempo en veel frontaal spel, waardoor de schoolklassen die woensdagmiddag in Zevenaar in de zaal zitten vol bij de verhalen betrokken worden. En die zijn bepaald niet kinderachtig, ze gaan over de grote emoties die ons al eeuwen bezighouden: wraak, liefde, jaloezie, begeerte, hoogmoed, angst – ze zijn een blauwdruk van dat andere verhaal, dat er losjes omheen geweven wordt: dat van de mens, die arme ploeteraar, die zich vastklampt aan zinkend restaurantmeubilair en verhalen vertelt om maar te blijven bestaan.
Metamorfosen is aangekondigd als de laatste voorstelling van theatergroep Kwatta. Na het wegvallen van de structurele subsidie van rijk en provincie, houdt het Nijmeegse jeugdtheatergezelschap na afloop van deze tournee, na twintig jaar op te bestaan – al loopt er nog een petitie. Dat geeft het beeld van deze energieke toneelspelers zonder meer een extra laag: vol overgave balanceren ze op de laatste vaste grond onder hun voeten, waarop ze tot de laatste snik verhalen blijven vertellen, theater blijven maken, om maar bestaansrecht te hebben. Want dat is wat ze kunnen. Ook al heeft de waarheid hen inmiddels ingehaald en is het, net als de mens in klimaatcrisis in deze voorstelling, tegen beter weten in.
Foto: Laura Luca