‘Doorlopen, lopen, doorgaan’ klinkt als een driestemmig mantra achter het publiek. Op het speelvlak hangen drie paar voeten van hout en een taiko, een grote Japanse drum. Sneller en sneller klinkt dat mantra voordat het overgaat in een opsomming van verschillende manieren van lopen – van slenteren tot rennen. (meer…)
De Effectenbeurszaal, de Grote Zaal, de Graanbeurszaal van de Beurs van Berlage in Amsterdam: ze bieden prachtige locaties voor theater. Het gezelschap Boost biedt met de voorstelling Walking on Circus een route door de zalen waarin telkens een ander object staat dat de artiesten bespelen.
Onder artistieke leiding van Lennie Visser nemen de spelers of liever dansers en soms zelfs acrobaten de toeschouwers mee in een wereld waarin zwaartekracht wordt overwonnen of waarin ballet wordt gemaakt in een verrassende situatie. Decorontwerper Jelle Engel maakt fascinerende toneelbeelden, waarin de kostuums van zijn hand en van Susann Rittermann kleurrijke accenten vormen. De muziekcomposities van Bauke Moerman zorgen voor een ideale soundtrack, veelal met langgerekte, spannende melodielijnen.
Neem de eerste zaal met een weids vloeroppervlak. Als een eiland – of is het een zeilschip? – staat er een grondvorm van bamboe met daarin gestoken metershoge stokken, of masten. Twee bewegingskunstenaars gebruiken de stokken om een verticaal ballet te scheppen. Ze klimmen de hoogte in, laten zich vallen of glijden omlaag, zwiepen heen en weer tussen de buigzame stokken. Hier bestaat zwaartekracht niet meer, zo lijkt het, wel lenigheid en pure schoonheid van bewegingskunst.
De performance nodigt uit tot associëren: je kunt je voorstellen dat het tweetal over een oceaan zeilt en vanuit de hoogte naar de horizon kijkt. Of dat ze zijn opgesloten op een eiland van bamboebos, waarvan ze de buigzaamheid en kracht van het bamboe ontdekken. In diezelfde ruimte liggen twee reusachtige kussens waaruit weer twee andere dansers tevoorschijn komen. Zoals het eerste tweetal de verticale ruimte ontdekt met solokracht, zo verkent dit tweetal de beide kussens als schuilplek. Het contrast tussen beide circusacts is mooi gevonden: scherpte tegenover ronding, hoogte tegenover diepte.
We gaan verder met deze walk-through-circus, zoals Boost het zelf noemt, en treffen drie felrood gekostumeerde dansers aan in een kubusvormig, maar uit het lood staand object, dat zowel huis kan zijn als een klimmuur. Moeiteloos bewegen ze zich langs de schuine wanden, klimmen ertegenop, buitelen over de rand heen, achtervolgen elkaar en spelen net zoals in de eerste act met gewichtloosheid. Een van hen jongleert subtiel met een diabolo als metafoor van elegantie en souplesse. De installaties waartoe de uitvoerenden zich verhouden zijn even robuust als poëtisch.
In de laatste ruimte, de Grote Zaal, draagt een uit aluminium buizen opgetrokken staketsel een boomstam. Deze hangt aan touwen neer en kan verticaal bewogen worden door touw en katrollen. In dit ontwerp verraadt zich de passie van scenograaf Engel voor de zeil- en bouwkunst. Drie spelers gebruiken de stam als hun playground, nu eens een schommel, dan een evenwichtsbalk of als je wilt de boegspriet van een schip. De ronddraaiende balk kan een geduchte tegenspeler zijn, een object vol gevaar, die de performers dwingt weg te duiken als die eraan komt, vergelijkbaar met de in dat opzicht baanbrekende krachttoer Wiek van Boukje Schweigman.
Walking on Circus zoekt naar nieuwe vormen waarin circusacts en de esthetiek van de pure performance samenkomen. In combinatie met muziekcomposities en de theatrale ruimte, in dit geval die van de Beurs van Berlage, levert dat een fraaie, stijlvolle uitvoering op. Drijfveer vormt onderling vertrouwen van de artiesten: in de acts zijn ze in boeiend samenspel verwikkeld, waarbij ze afhankelijk van elkaar zijn en tegelijk de intentie van een soloartiest bezitten.
Foto: Roos de Bolster photografie