‘Zie je dit gezicht? Hier moet ik het mee doen’, bijt Jochen Otten zijn publiek toe. ‘Het zou een gepast gezicht zijn voor iemand die er net achter komt dat hij zijn parkmobile drie dagen aan heeft laten staan.’ Hij kijkt woest en uitdagend de zaal in. ‘Maar ik heb het altijd.’

Jochen Otten heeft inderdaad een vrij nors gezicht, en in Opgekropt staat netjes ook een bijpassend opvliegend karakter. Maar, stelt hij, niemand zit te wachten op boosheid en agressie in de hedendaagse maatschappij. Empathie, dáár is hij nu mee bezig.

Daarmee heeft hij een komisch contrast te pakken, waarmee hij gemakkelijk met verwachtingen kan spelen. Op afgemeten toon, met opgewonden tred en opgeblazen borstkas, vertelt hij over zijn pogingen zijn ‘relaxte vibe’ – die natuurlijk niet aan hem is af te zien – te bewaren. Twee imposante opgezette zwanen aan weerszijden van Otten, referenties aan De bedreigde zwaan van Jan Asselijn, benadrukken zijn defensieve houding. Maar ook de kwetsbaarheid eronder.

Otten is een uitstekende stand-up comedian, met goed gevoel voor theater. Probleemloos mimet hij het schetenlaten van zijn moeder, het handje van zijn dochter dat hem aan zijn shirt trekt en het wonder van naaldhakjes, die de putjes uit de billen van een vrouw kunnen toveren. Alles vergezeld van dat bozige, blaffende commentaar, waarmee Otten zo moeiteloos aan het lachen maakt.

De boosheid zorgt voor een onafgebroken stroom aan goed materiaal, maar het is ook vrij eenduidig. Er zijn weinig rustmomenten – in één kalm minuutje vertelt hij hoe hij zacht wordt van de mensen met het Downsyndroom waar hij vlakbij woont. En dan raast hij weer door naar het volgende frustrerende moment. Hij laat zich een beetje leeglopen door – pfrttt – lucht door zijn lippen te blazen, en hij kan weer verder.

Zo bouwt al die opgekropte energie verder en verder op, maar komt nauwelijks naar beneden. Het was lekker geweest om wat langer stil te kunnen staan bij de gemompelde ‘depressie’ ergens tussen de bedrijven door, of geleidelijker mee te worden genomen naar de vakantie in Maleisië.

De spanning is dus hoog in Opgekropt staat netjes, en de boodschap eenvoudig. Otten raadt het niet aan, het leven van de boze man, die zich zomaar laat meeslepen zonder zich in anderen te verplaatsen. Waar anderen aan het leven zijn, is hij non-stop dingen aan het bewaken – slopend moet dat zijn. In het bijna anderhalf uur durende programma voel je een beetje hoe dat is, en oefen je je eigen empathie. Voor die arme, boze man dan, die met elke uitbarsting zijn eigen afstraffing veroorzaakt.

Foto: Jostijn Ligtvoet Fotografie