Intimiteitsscènes worden vaak als normale scènes beschouwd, terwijl ze dat niet zijn. Daarom nodigde acteursvereniging ACT afgelopen dinsdag Ita O’Brien uit voor een seminar over haar rol als intimiteitscoördinator.Via zoom maakten ruim zestig film-, theater- en televisieprofessionals kennis met haar ‘Intimacy on Set Guidelines’.
O’Brien is al ruim dertig jaar werkzaam in de theater- en filmwereld. In 2007 werd ze bewegingsdocent en regisseur, waarbij ze een veilige werkplek wilde creëren voor haar acteurs. Van daaruit is ze intimiteitscoördinator geworden. Wat dat precies inhoudt, is volgens haar het beste te vergelijken met de taak van een choreograaf of stuntcoördinator. Zij zorgen er op de set voor dat dans- en gevechtsscènes realistisch worden gecreëerd en dat ze veilig verlopen. Een intimiteitscoördinator heeft precies dezelfde taak, maar dan voor seksscènes. Waar er bij dans- en gevechtsscènes het gevaar is dat de acteurs zich fysiek beschadigen, lopen de acteurs bij seksscènes zonder de juiste ondersteuning ook het risico op emotionele beschadiging.
Een van de grootste problemen als het aankomt op intimiteitsscènes, is volgens O’Brien het gebrek aan open communicatie. Terwijl dat volgens haar juist heel belangrijk is. Bij intieme, kwetsbare momenten van naaktheid, masturbatie, seks, geboorte of relaties tussen ouders en kinderen moeten de regisseur en acteur open met elkaar communiceren om er op een veilige en fijne manier mee om te kunnen gaan.
Dat er gebrek is aan communicatie kwam dinsdag ook naar voren in een gesprek met de deelnemers over de voor hen fundamentele ingrediënten voor veilige momenten op de set. Een van de aanwezige acteurs vertelde dat zij vaak niet het gevoel had dat zij haar consent kon terugnemen in het moment van de scène. ‘Consent is a process of the moment’, antwoordde O’Brien hierop. Je moet op elk moment je grenzen kunnen aangeven om vrij te blijven als artiest. ‘Your no is a gift, so that your yes can be trusted.’ Al heb je hier volgens haar ook moed voor nodig, open communicatie en een veilige omgeving.
Voor die laatste twee is het hele team verantwoordelijk, vindt O’Brien. De regisseur en productieleider moeten vanaf de eerste scriptdoorname alle intieme en seksuele scènes uitlichten. Die scènes moeten op verschillende momenten besproken worden: tijdens het auditieproces, voor het tekenen van het contract, tijdens het repetitieproces en tijdens de performance.
De acteurs moeten het gesprek aangaan als dat nodig is en bij het lezen van het script zich afvragen of ze het echt willen. Een belangrijk onderdeel van het gesprek aangaan, is suggesties bieden waar de acteur zich wel comfortabel mee voelt.
De productie-assistenten dragen ook verantwoordelijkheid. Zij moeten ervoor zorgen dat de repetitieruimte afgesloten is, dat er niemand aanwezig is die geen specifieke taak heeft en dat de richtlijnen gevolgd worden. Wat ook bijdraagt aan het vertrouwd maken van intieme scènes, is om ze op dezelfde manier te benaderen als vechtscènes. Als de acteurs de scène in een veilige omgeving repeteren met kleding aan en alles als een choreografie wordt vastgelegd, leren ze de sequentie goed kennen en kan de scène snel opgenomen worden.
Vóór de scène adviseert O’Brien het inlassen van een ‘time out’ zodat de acteurs met een goed en veilig gevoel kunnen beginnen. Ze kunnen nog eens afspreken waar ze elkaar mogen aanraken, waar ze zich op dit moment goed bij voelen. Ook hier is het belangrijk dat toestemming een proces is in het moment zelf. Aan het einde van de repetitie dienen acteurs de scène weer af te sluiten en niet mee naar huis te nemen. ‘Zoals je aan het begin van de repetitie in je rol moet komen, moet je aan het einde van de dag ook uit je rol stappen en tot jezelf keren.’
In Nederland zijn er nog maar weinig intimiteitscoördinatoren actief. In de toekomst wil ACT meer workshops organiseren om richtlijnen voor intieme scènes goed in de industrie te integreren. De Intimacy on set guidelines van Ita O’Brien zijn te vinden via itaobrien.com.
Foto: Nicholas Dawkes Photography
