Frank en Marian komen als ‘melkmuiltjes’ aan op een rubberplantage op Oost-Sumatra in het Nederlands-Indië van de jaren twintig, de roaring twenties, ze zijn nog ‘nat achter de oren’. Waar anders dan op Deli kunnen ze fortuin maken? De rubberprijzen schieten omhoog, de wereldwijde vraag is hoog. (meer…)
‘Ik ben kwaad en heel erg gelukkig.’ Die brandbare combinatie drijft Johannes (Stefan Rokebrand) naar een psychotherapeut. Niet zo maar iemand. Madeleine (Yara Alink) schrijft bestsellers over relatieproblematiek, zoals Red je huwelijk op dagelijkse basis, en is een populaire gast bij talkshows. Haar man Marcel (Kees Boot) heeft er langer voor doorgeleerd: hij is psychiater en treft eveneens een uitdagende cliënt in hun praktijk-aan-huis. Marcel blijkt nogal gecharmeerd van deze rebelse Charlotte (Nhung Dam). Scène voor scène komt in de nieuwe toneelvoorstelling Liefdesles van Hummelinck Stuurman Theaterbureau de ware reden achter hun woede bloot te liggen.
De afloop wordt deels aan het begin verklapt. Na een persoonlijke introductie aan de hand van jeugdfoto’s legt Marcel het publiek uit dat zijn gelukkige huwelijk toch is gestrand. Terwijl zij nota bene experts zijn op het gebied van relatiegeluk. Wat ging er mis? Dat beschrijven Koos Terpstra en Nhung Dam in hun opvolger van het bejubelde en geestige Hartstocht, een triller (2016).
Hoewel de onverwachte wendingen en scherpe randjes in Hartstocht, een thriller veel vileiner waren, kantelt ook in Liefdesles een paar keer het perspectief. Goed gekozen is de setting van een spreek- annex huiskamer van een succesvol therapeutenstel. Die krijgt de functie van een snelkookpan. Na werktijd mag even de stoom eraf, via een kort verleidelijk dansje op een zwoel liedje. Maar ondertussen blijft het doorsudderen en klinken de verwikkelingen onder het huiselijke dak in tot een glibberig moeras.
Het schrijversduo speelt daarbij gretig met clichés over ontrouw, leeftijdsverschil, jaloezie, machtsmisbruik en afhankelijkheid binnen huwelijksbanden, man-vrouw-relaties en cliënt-therapeut-verhoudingen. Ook leggen ze de personages graag citaten uit filmklassiekers in de mond, een bekend middel om een gesprek op gang te brengen, in zowel theater als psychotherapie; vastgeroeste stellen krijgen geregeld de opdracht samen een film te kijken. Dam citeert als Charlotte grappige quotes uit (altijd weer) Casablanca met Humphrey Bogart en Ingrid Bergman en Lost in translation met Scarlett Johansson en Bill Muray.
Jammer dat Terpstra Liefdesles wel enorm talig heeft geregisseerd. Fysiek spel blijft beperkt. En het decor is op het karige af eenvoudig. Een bank, tapijt, achterdoek (waarop na de jeugdfoto’s niets meer is te zien) en zes stoeltjes (waarop de acteurs tussentijds plaatsnemen). Het enige rekwisiet is een netje mandarijntjes. En een foto en een koptelefoon. Alles komt dus aan op timing en dialoog. Dat is dit aantrekkelijke vierspan zeker toevertrouwd. Ze houden lekker snedig het tempo erin. Sterker nog, ze hadden wel meer mysterie en drama aangekund. Vooral bij de karakters van Marcel en Madeleine verlang je naar meer complicaties. Je wilt toch meevoelen bij scherven en gruzelementen. Nu hoor je vooral hoe het is om ‘het zoveelste mislukte leven voor je te zien’.
De kern van Liefdesles draait om vragen als ‘Kun je ooit iemand zien zoals diegene echt is?’ en ‘Niemand weet ervan; is het dan gebeurd?’. Maar ondanks een prima toneelavond geeft de voorstelling daarop geen bevredigend antwoord.
Foto: Annemieke van der Togt