‘Why does he make something so ugly beautiful?’, stelt hoofdpersonage Lou starend naar Slave Ship, een schilderij van de romantische kunstschilder William Turner. Het doek schetst hoe de leiding van een Brits slavenschip 142 slaven op volle zee overboord worp, om zo expres ‘het verlies van de goederen’ te laten vergoeden door de verzekeraar. (meer…)
Er bestaan gelukkig nog altijd mensen die zich uitvinder durven noemen. Het beroep spreekt bij iedereen tot de verbeelding, zeker bij kinderen. Regisseur Ramses Graus neemt de naam nu letterlijk en presenteert met Het Filiaal theatermakers een prachtige, woordeloze jeugdvoorstelling over een oude man die er ‘s nachts op uittrekt om dingen te vinden. Met stapels dozen, vliegende lampjes, metalen viaducten en op afstand bestuurbare vrachtwagentjes komt in Verloren Dingen (7+) een schaduwrijke stad tot leven, waar een zonderlinge verzamelaar in de rafelrand rondstruint.
Iedere ochtend sleept hij een blauwe shopper vol afgedankte spulletjes zijn huis binnen: roze sok, brandende voorlamp, gedeukt blikje, kaft van een vogeltijdschrift. Dagelijks wacht zijn speelse kat klokslag tien voor acht op zijn thuiskomst. Tot het dier op een dag zijn baasje niet door de voordeur hoort binnenkomen. In paniek roept hij alle gevonden voorwerpen te hulp.
Van een bos sleutels tot een lege pot pindakaas en van badeend tot theezakje, alle objecten worden op vindingrijke manier het ambachtelijk gemaakte decor binnen gefietst. Van de heldere vormgeving (Lisa Louwers) straalt de aandacht af voor liefdevol handwerk.
Drie acteurs in okergele kleren – Eileen Graham, Barend van Daal en Syoma Ekhart – bespelen alle voorwerpen, inclusief de mannenpop in verschillende groottes: van minimens tot manshoog. Zijn hoofd kent slechts twee zwarte stippen als ogen, zijn romp bestaat uit niets meer dan een grijze stofjas. Toch leef je mee met zijn dagelijkse routine en zijn gestaag groeiende verzameling; op het aanrecht toont hij zijn schat aan zijn kat. Een elastisch stuk grijze krulstof, vastgebonden aan een handpalm, ontpopt zich tot eigenwijs huisdier. En een verzameling matroesjka’s speelt fanatiek een gezelschapsspelletje met de oude baas.
Het ritme van de dag hoor je wegtikken in de melancholieke compositie van Gábor Tarján. Net als de ‘uitvinder’ in zijn dagelijks leven, stelt Tarján zich ten doel slechts tweedehands instrumenten te gebruiken voor zijn warmbloedige muziek. Je hoort in de compositie de liefde terug voor het inblazen van nieuwe adem, zoals dat bij de transparante vormgeving in de tot leven gebrachte spulletjes zichtbaar is.
Verloren dingen doet qua filosofische inslag denken aan Niet vergeten (6+), gemaakt door Lieke Benders en Joke van Leeuwen, al ging die voorstelling meer over de haperende opslag van herinneringen. Qua aandacht voor gehavende objecten, staat de voorstelling in de traditie van het Deventer Tamtam, waar afgeragde dingen al bijna vier decennia een hoofdrol krijgen. Qua ontroerende animatie doet Verloren dingen zelfs lichtjes denken aan de Oscar winnende animatiefilm Father and Daughter (2000) van Michael Dudok de Wit, door de beeldende sfeer van verlies en vergankelijkheid. En natuurlijk past Verloren dingen vooral in de lijn van Graus’ eerdere objectenvoorstellingen zoals de tien jaar oude, internationale, bekroonde hit Mevr. Ophelia (6+), die in februari hernomen wordt. Beide kun je vangen onder de slogan: ‘Van oude spullen en de levens die voorbijgaan’. Vind dat maar eens uit.
Foto: Joris van Bennekom
