In een weiland, naast een kleine boerderij aan de rand van Heiloo, hangt een zwangere vrouw heel langzaam haar wasgoed op. Niets of niemand die haar stoort, opjaagt of afleidt. Geen ruis, geen impulsen, de stad lijkt verder weg dan ooit in het verstilde plattelandstafereel waar deze voorstelling mee opent. Het beeld heeft iets vredigs: het is zonnig op deze vrijdagmiddag, een licht briesje waait door haar haren en af en toe legt ze haar handen op haar buik, waarin haar ‘reiziger’ zich klaarmaakt voor het leven.

Maar hoe vredig dit ook oogt, helemaal onbezorgd is ze geenszins. Deze vrouw maakt zich zorgen over de wereld waarin ze leeft, waarin haar kind straks terechtkomt. Een wereld in klimaatcrisis, die ten onder gaat aan overbevolking en waarin zij nu ook nog een kind ter wereld brengt. Een wereld bovendien, waarin corona de laatste maanden alles heeft ontwricht.

Het publiek zit aanvankelijk op kleine krukjes en hoort haar gedachten over koptelefoons, terwijl een slootje ons van haar scheidt. Na deze verstilde opening wandelen we in een lange rij door de Noord-Hollandse weilanden, langs paarden, schapen en geiten. Onderweg houden we nog twee keer halt; bij de laatste stop vinden we haar weer terug, dan is de afstand tussen haar en het publiek geslecht.

Theatermaker Anne Roos Rosa de Carvalho verhuisde onlangs van Amsterdam naar het platteland. Van een doordenderende binnenstad naar het verstilde buitenleven. In de audio-wandelvoorstelling Landgezelschap vertelt ze daarover, in een monoloog die gericht is aan haar nog ongeboren kind uit ze haar zorgen om de wereld waarin dat kind gaat belanden. Zorgen die niet voorbehouden bleken aan het leven in de stad.

Rosa de Carvalho giet haar engagement in poëtische taal, die prachtig tot zijn recht komt in de muzikale composities van geluidsontwerper Fedde ten Berge. Maar die literaire kwaliteit is tegelijkertijd de valkuil van deze voorstelling. Want door de omfloerste taal blijven haar zorgen om de wereld consequent in algemeenheden hangen, en het echte gevaar in de voorstelling blijft ver weg. Terwijl ze daar wel naar op zoek lijkt te gaan: de dubbelheid bijvoorbeeld van een vrouw die een kind ter wereld gaat zetten, en zich tegelijkertijd oprecht zorgen maakt om overbevolking, toont expliciet de dramatische potentie van dit werk.

Een potentie die helaas niet wordt ingelost; Rosa de Carvalho heeft weliswaar een groot gevoel voor taal, maar legt in Landgezelschap maar weinig gevoel voor drama aan de dag. Ze zet hier de contouren van een kritisch zelfonderzoek uit, maar blijft vervolgens steevast aan de veilige oppervlakte. Ze relativeert voordat het echt gevaarlijk wordt: alle aanstaande moeders zullen dergelijke gedachtes hebben gehad, zegt ze al snel en meandert dan door naar een volgend thema. Klopt misschien, maar voor zo’n persoonlijk theaterdocument kom je per saldo maar bar weinig van haar te weten. Rosa de Carvalho stipt veel onderwerpen aan, maar scheert er voortdurend aan voorbij.

Bovendien lijdt de voorstelling aan een aantal arbitrair ogende keuzes: wanneer het publiek loopt of zit, hoe de letterlijke omgeving zich verhoudt tot de tekst die we horen; het ontbreekt hierbij aan een heldere dramaturgie die houvast biedt en in dienst staat van de inhoud.

Landgezelschap had kortom scherper gekund, maar blijft, door de poëtische taal en de muzikaliteit van de performer en geluidsontwerper, zeker boeien.

Foto: Moon Saris