De financiële schade door de coronacrisis is nu al enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat de theatersector te wachten staat, is nog ongewis. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector: waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: freelance producent Joya de Bock.

‘Ik ben honderd procent van mijn werk kwijt. Ik doe veel festivalwerk, dus ook volgend jaar is dat nog een groot probleem.’ De Bock valt gelijk met de deur in huis. Ze werkt al negen jaar als zelfstandige binnen de podiumkunsten- en evenementensector. Opdrachtgevers zijn onder meer Holland Dance, Het Nationale Theater, Theater Na de Dam en het Movies That Matter Film Festival, maar ook grote muziekfestivals als Lowlands, Down The Rabbit Hole en North Sea Jazz.

‘Vanaf 12 maart begonnen de belletjes met afzeggingen. Eerst viel de coördinatie van het gastentransport voor Movies That Matter weg. Toen kreeg ik te horen dat de artiestenproductie die ik voor het Rewire Festival zou doen stopte. Voor Theater Na de Dam coördineerde ik een project in samenwerking met Madurodam, maar dat is ook afgelast. Ik zou ook de vrijwilligerscoördinatie voor het Sniester Festival in Den Haag doen, wat niet doorgaat. Daarna vielen klussen voor de grote festivals weg. Ik haal in de zomerperiode mijn omzet uit het coördineren van kassasystemen op grote evenementen, maar die gaan allemaal niet door.’

‘Ik heb het geluk dat ik een optimistisch mens ben en een buffer heb opgebouwd. Ik was niet acuut in paniek. Van de eerste festivals die afvielen, mocht ik de gewerkte dagen factureren. Voor andere opdrachtgevers stond ik in de startblokken, daarmee heb ik afspraken gemaakt over wat ik wel en niet kon factureren.’

‘De eerste maand heb ik mij beziggehouden met het afronden van projecten. De tour van Trojan Wars van Het Nationale Theater, waarvoor ik de educatieproductie deed, is bijvoorbeeld in hapjes afgelast, en niet in één keer.’ In april heeft De Bock haar laatste werkdagen gemaakt.

‘In de derde week van april heb ik de TOZO aangevraagd, daar wacht ik nu op. Ik houd er niet van om mijn hand op te houden, maar op een gegeven moment moet je wel. Ik hoop dat die regeling wordt verlengd, want drie maanden is zeker niet genoeg. Ik ben realistisch, theaters kunnen langzaam weer aan de slag, maar op dit moment proberen de meeste instellingen het te bolwerken met de vaste uren.’

De Bock denkt erover om, wanneer deze situatie langer duurt, zichzelf om te scholen. ‘Ik heb een hbo-opleiding Social Studies afgerond, dus ik kan ook het onderwijs in gaan. Maar dat is niet waar ik al tien jaar met heel veel liefde voor werk. Iets in mijn hoofd zegt: misschien kan ik dit wel uitzitten tot we weer aan de bak kunnen. Misschien ga ik in de tussentijd wel vrijwilligen om mijn kennis en vaardigheden uit te breiden. Ik heb geholpen bij de actie #SOSMoria en ik ben betrokken bij het initiatief Schone Bakkes om 3D-mondmakers te printen voor zorgmedewerkers.’

‘Met de TOZO kan ik het lang uitzingen. Maar als ik mij wil omscholen, heb ik daar wel budget voor nodig. De TOZO heeft mij gedegradeerd tot bijstandsniveau. Dat is best heftig als je gewend bent om tweeduizend euro per maand om te zetten. Zo ga ik snel door mijn buffer heen. Als er geen uitzicht is op nieuw werk, dan houdt het op. Ik vind het best een bittere pil om te horen dat mensen met vaste contracten door overheidssteun nog gewoon kunnen worden uitbetaald. Freelancers betalen ook gewoon inkomstenbelasting. Het is een pittig beroep, dat negen jaar geleden enorm werd gestimuleerd. Maar nu lijkt het net alsof wij de boosdoeners zijn, in plaats van een waardevol onderdeel van de samenleving.’

Voor De Bock levert het eerste advies over de kunstenplannen in Den Haag nog een extra spanning op. Verschillende vaste opdrachtgevers hebben een negatief advies gekregen, zoals TodaysArt en het Crossing Border Festival. ‘Het advies dat is uitgebracht, is gebaseerd op de plannen van vóór de coronacrisis. Maar moet je daar nu aan vast blijven houden? Het Paard wilde een nieuwe zaal gaan bouwen, maar ik kan mij voorstellen dat dat nu weinig zin heeft. De kans dat er meer dan 1500 mensen in je pand mogen, is klein.’

De Bock denkt erover om klussen in een andere sector aan te nemen. ‘Wat ik kan, produceren, dat kan ik misschien ook wel in een ander werkveld. Het is alleen zo dat de werkloosheidscijfers er niet om liegen. Het UWV heeft al aan de bel getrokken. Is er nog wel werk voor mij in een ander veld?’

Werk verloren? Ja, alle opdrachten van dit seizoen en waarschijnlijk een deel van volgend seizoen.
Worden er opdrachten doorbetaald? Nee.
Uitkering? Ja, de TOZO.