‘Laten we opnieuw beginnen.’ Zo begon Constant Meijers achttien jaar geleden zijn eerste column als hoofdredacteur van Theatermaker. Hij citeerde uit Ashes to Ashes van Pinter, dat toen gespeeld werd door Toneelgroep Amsterdam. Hij vervolgde met de repliek: ‘Ik geloof niet dat we opnieuw kunnen beginnen. We zijn lang geleden begonnen. We zijn begonnen. We kunnen niet opnieuw beginnen. We kunnen opnieuw eindigen.’
Vanaf dit nummer nemen wij de hoofdredactie van Theatermaker en Theaterkrant.nl van hem over. We kunnen volgens Pinter niet opnieuw beginnen, maar zullen het proces van continue vernieuwing dat het maken van een tijdschrift of website altijd is vol nieuw vuur voortzetten.
Theatermaker zal evolueren tot een breed vakblad, met aandacht voor alle aspecten van het maken en presenteren van podiumkunsten: regie, choreografie, vormgeving, spel, marketing, zakelijke leiding enzovoort. Theaterkrant.nl wordt interactiever en nog meer dan nu een levendig podium voor publieksreacties en discussie. Bovendien gaan we blad en site meer met elkaar verbinden. Wat op de site snel gebeurt, wordt in het blad langzaam en grondig aangepakt, met gedegen duiding van de grote ontwikkelingen in het theater. Op de site kan worden doorgepraat over artikelen uit het blad en uit die discussie en inventarisaties komen weer nieuwe artikelen voort.
Theatermaker en Theaterkrant.nl vormen samen een essentieel onderdeel van de publieke ruimte van het theaterveld. Hier kunnen tegengestelde visies tot uitdrukking komen, nieuwe gedachten worden geformuleerd en onverwachte en soms gevaarlijke vragen worden gesteld. Ze zijn de ‘kritische spiegel’ voor de kunsten, zoals de Raad voor Cultuur het in zijn onlangs gepubliceerde advies noemde. We zijn dan ook bijzonder blij dat de Raad concludeert dat vaktijdschriften beter gefaciliteerd moeten worden. Daarbij is het van het grootste belang dat de theatersector blad en site blijft ondersteunen, niet in de laatste plaats om duidelijk te maken dat er in het veld draagvlak is voor reflectie en debat.
Die reflectie vindt dit nummer plaats rond twee thema’s. In juni breekt het festivalseizoen in volle hevigheid los. Joost Ramaer sprak drie festivaldirecteuren die deze zomer hun eerste editie leiden (p. 14) en Robbert van Heuven was bij de repetities van Stad der Blinden van Thibaud Delpeut (p. 10). Michel van der Aa maakt een muziektheatrale smartphone-app naar aanleiding van Borges’ Book of Sand (p. 22) en de Schaduwploeg schreef een betoog over hoe ze het ITs Festival wil veranderen (p. 40).
‘Als we de open samenleving werkelijk beschouwen als een ideaal dat we willen beschermen, dan moeten we het belang van diversiteit en verwarring actief uitdragen,’ stelt Martijn de Rijk in zijn bijdrage (p. 42) aan het tweede thema: gender in het theater. De ideeën van filosofe Judith Butler, die wees op de overeenkomsten tussen identiteit en (toneel)spel, komen terug in de beschouwing van Moos van den Broek over hedendaagse performance art (p. 45) en het profiel dat Marijn Lems schreef over Florentina Holzinger (p. 50). Marijn van der Jagt zag haar derde productie van Angels in America en boog zich over de gender-bendende aspecten van de casting van Kushner (p. 54).
Ten slotte dook Robbert van Heuven naar aanleiding van het faillissement van het Grand Theatre in Groningen diep in de problematiek van de kleine theaterzalen (p. 70), als voorzet voor een groot themanummer over aanbod en afname dit najaar, en ziet Nienke Scholts aan de randen van het theaterveld een groep ‘voorstellingen’ en projecten die discipline-indeling ontstijgen en schreef daar een essay over (p. 74).
Kortom: we zijn begonnen!
Dossiers
