De theaterrecensent blijft thuis. De theaterzalen zijn dicht, maar het online aanbod staat wagenwijd open. In plaats van voorstellingen te bezoeken, zap ik de komende dagen lukraak langs registraties, live-streams en andere online-projecten.Vandaag: de troost die Oostpool online verzamelt.

In de jaren veertig voerde de Oostenrijkse psychoanalist René Spitz een luguber experiment uit op veertig baby’s in Amerika. Alle baby’s kregen voeding en werden verschoond, maar de verzorgers mochten de helft van de baby’s niet aankijken, niet met ze communiceren en hen niet meer aanraken dan strikt noodzakelijk was. Na vier maanden werd het onderzoek stopgezet; de helft van de baby’s die nauwelijks werden aangeraakt, was overleden. Conclusie: affectie is een levensnoodzaak.

Andere conclusie: praten over dode baby’s is best wel een mood killer. Dat realiseert het personage uit deze negen minuten durende monoloog zich ineens ook. ‘Sorry, dit is niet geil.’ Spuug, de eerste aflevering van Troostpool | Verhalen van Nu, is een hartenkreet om aanraking, een zinnelijke monoloog van een minnares in isolement, die verstoken van haar minnaar hunkert naar ‘iemand om in weg te kruipen’. De tekst werd geschreven door Jibbe Willems, geregisseerd door Charli Chung en gespeeld door Jade Olieberg.

Het concept: regisseur Charli Chung ontmoet steeds een wisselende schrijver en een toneelspeler op anderhalve meter afstand. Samen produceren ze in één dag een nieuw verhaal waarin het perspectief van de mens in isolatie centraal staat. Om de twee weken verschijnt er een nieuwe video. Zo werkt Oostpool de komende tijd aan een oeuvre van kleinoodjes vol troost en ingehouden verlangen. Allemaal mensen hunkeren.

Spuug is sober en trefzeker, zowel in setting, taal als spel. Vol van prachtig ingehouden compassie geeft Olieberg, met weemoedig betraand gezicht, vorm aan haar hunkering naar hunkering. ‘Ik wil dat je me zo hard vastpakt dat ik niet meer kan ademen.’ Willems schreef een zintuiglijke tekst – vol speeksel, snot, sperma en de smaak van desinfectie – afgewisseld met alledaagse observaties en poëtische vergelijkingen.

Op fraaie wijze doorbreekt het personage uiteindelijk haar isolatie en vindt ze, als tragische held in een afstandelijke wereld, haar verlangens ingelost bij de ingang van een supermarkt. Dan is er, vlak voor de lichten onherroepelijk doven, weer even muziek en schoonheid.

En haar glimlach is er een van het eenzaamste soort.

Beeld: Herman van Bostelen met daarin een still uit Spuug.

Meer van Oostpool tijdens de coronacrisis? Op Troostpool.nl is naast Troostpool | Verhalen van nu de onderbroken tournee van De rattenvanger omgewerkt tot ‘online hoorzitting’, waarvan de komende weken alle drie de delen online verschijnen. In samenwerking met ArtEZ Toneelschool gaat half mei Decamerone | 2020 online in première, in regie van Timothy de Gilde. Programmamaker Jasper Hupkens ten slotte maakt een podcastserie over theatermaken in tijden van isolatie.