Vanmiddag gaan de veertien performers van DOX en BonteHond niet op. In de kantine van de Utrechtse voetbalclub Sporting ’70 zou De zijlijn (10+) vandaag in première gaan. In plaats van recensies te publiceren, laat Theaterkrant de komende weken dagelijks mensen aan het woord die betrokken zijn bij een voorstelling die op die dag in première zou gaan. Regisseur Judith Faas: ‘Je beseft niet hoe intens een repetitieproces is tot het ineens afgekapt wordt.’
De zijlijn was onderdeel van het jaarlijkse kunstenfestival Tweetakt, dat dit jaar in z’n geheel is afgelast wegens de getroffen coronamaatregelen. Judith Faas windt er geen doekjes om: ‘We vielen eigenlijk allemaal gelijk in een gat.’ De voorstelling zou na Broek uit! (over doucheschaamte bij jongens in de kleedkamers) en Schoppen (een voorstelling over onze voetbalcultuur in de vorm van een voetbalwedstrijd) het slotstuk vormen van haar voetbaltrilogie. Na de kleedkamer en het voetbalveld, was nu de kantine aan de beurt om de discriminatoire houding tegenover vrouwenvoetbal aan de kaak te stellen.
Faas: ‘Net als Schoppen zou dit een coproductie zijn met DOX. We werkten met elf vrouwen en drie mannen, jonge dansers en spelers die ik al sinds januari begeleidde. We zaten in de week voor de montage toen we het nieuws hoorden. Het was zo’n abrupte stop. Je beseft niet hoe intens een repetitieproces is tot het ineens afgekapt wordt. Je ziet elkaar zo veel, niemand had zich gerealiseerd dat we elkaar ineens niet meer zouden zien.’
De noodzaak voor De zijlijn was hoog, vertelt Faas. Na twee voorstellingen te hebben gemaakt over mannenvoetbal, besloot Faas dat het slotstuk van haar trilogie over vrouwenvoetbal zou gaan. Faas: ‘Discriminatie raakt ook het vrouwenvoetbal. Bij de allereerste voetbalwedstrijd met enkel vrouwen waren de tribunes afgeladen. Niet om hen te steunen, maar om “vrouwengeluiden” te maken: gegil, hysterisch gekrijs – dat soort dingen. En dat zit diepgeworteld. Als onderdeel van mijn werkproces, geef ik gastlessen op scholen in de buurt. Op die manier kan ik zien hoe de onderwerpen waar mijn werk over gaat ook leven bij de doelgroep.’
Zo heeft Faas ter voorbereiding van de voorstelling, aan verschillende tienjarigen gevraagd om het verschil tussen mannen en vrouwen te beschrijven. ‘De antwoorden waren echt schokkend. “Mannen werken, verdienen het geld, zitten op de bank. Vrouwen doen het huishouden, zorgen voor de man.” Het is zo belangrijk om deze voorstelling te laten zien, omdat het blootlegt waar dit genormaliseerd seksisme vandaan komt. Ik ben niet geboren als felle feminist, maar ben dat in dit maakproces wel geworden.’
Als alternatief voor de première wordt er vanmiddag een online flashmob georganiseerd. Deze week publiceerden DOX en BonteHond dagelijks een korte choreografie op sociale media om thuis te leren. Tijdens een openbaar videogesprek op 29 maart kan iedereen (via Zoom) inbellen en de ingestudeerde choreografie meedansen met de veertien spelers.
‘Op het eind van de voorstelling zouden de mannelijke acteurs voor het eerst ook meedansen,’ vertelt Faas. ‘Het was zo ontroerend om te zien hoe deze ongeschoolde dansers zo toch samenkwamen met de fantastische dansers van DOX. Deze flashmob is een poging om toch op een soortgelijke manier samen te komen. We hebben diezelfde choreografie ingekort en interactief gemaakt. Ik was het proefkonijn: als ik het kon, kon iedereen het.’
Dat De zijlijn ooit in première gaat weet Faas zeker: ‘Het is best ironisch. Maak ik eindelijk een voorstelling over vrouwenvoetbal, mag het niet doorgaan van het universum. Ik ga niet bij de pakken neerzitten. Nu ga ik juist alles op alles zetten. Ik ga dit hoe dan ook laten zien.’
De online flashmob op Zoom is vanmiddag vanaf 16:45 uur bij te wonen via onderstaande link: https://us04web.zoom.us/j/925338821
Foto: BonteHond en DOX
