In Deventer zijn we wel wat gewend, maar toen vrijwel de volledige oppositie opstapte vlak voor het debat over de nieuwe Deventer Cultuurvisie, heerste alom verbijstering. Wat volgde was een schijndebat, waarbij de verschillende coalitiepartijen de ene na de andere motie indienden die net als de Cultuurvisie vervolgens unaniem werd aangenomen. Moties waarin vooral weer veel werd opengelaten, nader onderzocht moet worden, maar waarin noch gedebatteerd noch een duidelijk besluit werd genomen.

Deventer, mooie stad aan de IJssel, de natuurlijke grens tussen ‘het westen’ en ‘de regio’. Pittoresk, zo presenteert het zichzelf aan de honderdduizend bezoekers van het Dickens-Festival. Avontuurlijk, kleurrijk en voor iedereen, toont Deventer op Stelten, eigenwijs illustreert Toneelschap Beumer & Drost. Zich ook sterk makend voor popmuziek en jong talent, bewijst de stad met productiehuis Productiehuis Oost Nederland, dat echter opging in De Nieuwe Oost, waarbij het popdeel aan belang verloor.

Deventer is ook deel van het ambitieuze regioprofiel Stedendriehoek. Maar bovenal eigenaar van vele problemen die in heel Nederland spelen. Problemen met onderhoud vastgoed (poppodium Burgerweeshuis) ? Check. Problemen met nieuw nog niet afgebouwd vastgoed dat vele malen duurder uitpakt (filmtheater Mimik)? Check. Concrete of dreigende exploitatietekorten voor allemaal (vooral zeer nijpend voor de Deventer Schouwburg)? Check. Een mede daardoor mogelijk dakloos wordende collectie van het Speelgoedmuseum? Ook dat heeft Deventer. Net als wel meer aandacht willen geven aan jonge makers en educatie, maar geen idee hoe dat te financieren; wel voorstellen voor nauwere samenwerking, maar die niet dwingend willen en kunnen maken?

Het is maar cultuur
Maar ach, het is maar cultuur, relativeerde een van Deventer cultuurwoordvoerders, door te melden dat hij de aflopen weken vele mailtjes had ontvangen, maar bij zijn dagelijkse wandelingetje had niemand met hem over cultuur willen spreken, integendeel, de ‘gewone burgers’ spraken hem aan op zorg, werkgelegenheid, de economie. Hij wilde er maar mee zeggen: natuurlijk is cultuur belangrijk, maar de inwoners van de stad liggen er niet echt wakker van.

Hij had natuurlijk gelijk. Cultuurdebatten genoeg, die belangstellend gevolgd worden door iedereen in cultuurbubble, maar daarbuiten ter kennisgeving worden aangenomen. Cultuurbeleid is niet voor niets hooguit een paragraaf waardig in welk verkiezingsprogramma ook.

Totdat landelijke, provinciale of gemeentelijke besluitvorming (of een poging daartoe) dichtbij komt. Dan werpen zelfs inwoners van mijn stad en hun bestuurders zich op als belangbehartiger van precies wat ze voorheen negeerden of als een feit aannamen.

Dit alles zien we niet alleen in vele kleinere en grote provinciesteden, maar ook op provinciaal en landelijk niveau. De draconische bezuinigingen van Halbe Zijlstra worden nog altijd niet ongedaan gemaakt, het geld dat dit kabinet toevoegt aan de cultuurbegroting is slechts een druppel op de gloeiende plaat waarvan een groot deel bovendien al is gereserveerd voor schoolbezoek aan Tweede Kamer en Rijksmuseum.

Voeg daarbij de – overigens meer dan wenselijke – invoering van de fair practice code en de gevolgen van jaren geleden ingezet beleid worden nu pas echt voelbaar. De plaatselijke VVD-afdeling weet dit al langer, en bepleitte daarom nogal cynisch om het nog niet eens afgebouwde filmtheater af te waarderen en om te bouwen tot appartementen en eventueel horecagelegenheid. Dan leveren cultuurstenen tenminste nog iets op…

Zo gek als in de Deventer gemeenteraad zal het er niet aan toegaan als morgen de Uitgangspuntennotitie Cultuurbeleid 2021-2024 behandeld wordt in de Tweede Kamer. Maar daar zullen eveneens vele moties worden ingediend zonder dat het cruciale pijnpunt centraal staat: zonder fors extra budget zal elke aangenomen motie, net als in Deventer, leiden tot schuiven en noodpleisters plakken. Tot een echt inhoudelijk debat komt het net als in Deventer maar al te vaak nauwelijks.

En dat ligt ook aan ons. Als wij cultuur niet eens het onderwerp van het ochtendwandelingetje van een plaatselijke politicus kunnen maken, schieten we allemaal tekort.

Foto: Impressie van filmtheater Mimik in aanbouw in Deventer