Een dik uur spanning. Maar niet de spanning van avontuur, nieuwe mogelijkheden of experimenten. Oorlogsgeheimen brengt een aaneenschakeling van scènes waarin het eigenlijk alleen maar fout kan gaan en waarbij de kans dat de Duitsers een illegaal varken vinden nog het minst gevaarlijke is.
Andere geheimen die de Duitsers niet mogen weten zijn een verstopte Engelse piloot, de ondergedoken broer die zich schuil houdt voor de Arbeitseinsatz en zelfs een gedeserteerde soldaat van de Waffen-SS. Invallen en verraad zijn aan de orde van de dag in het Zuid-Limburgse dorpje. De enige intimiteit die er is – die van partners in crime – bloeit op tussen de hoofdpersoon Tuur en de geëvacueerde Maartje die tegen iedereen moet zeggen dat ze uit IJmuiden komt.
In Oorlogsgeheimen, naar een boek van Jacques Vriens, is geen plaats voor humor, niet voor de absurditeiten die in zich in elke oorlog voordoen. Er is geen plaats voor verlossing, voor ontspanning. De liedjes zijn niet vrolijk. En dan duurt de bedrukkende spanning lang. Zelfs de Bevrijding maakt geen eind aan de nachtmerrie. De overlevenden blijven bezig met de doden. De hoofdpersoon Tuur, een rol van Maarten Ebbers, denkt elke dag nog aan iemand die hij niet heeft kunnen redden: ‘Had ik niet iets meer kunnen doen, had ik iemand niet toch kunnen helpen overleven’. Hij gaat gebukt onder de oorlog. Totdat hij bij wijze van therapie besluit erover te vertellen aan de nieuwe generatie kinderen. Dan, helemaal aan het einde, begint er eindelijk iets te sprankelen.
Het is een dappere keuze van de makers om die benauwende angst om betrapt te worden en het gebukt gaan onder de oorlog consequent vol te houden. De vraag is of je kinderen dit kunt aandoen? Kinderen zijn vaak zeer moralistisch bezig met goed en slecht, met loyaliteit en verraad. Dezelfde vraag met andere woorden is: mag je kinderen dit onthouden? Een antwoord is niet gemakkelijk te geven, maar het is een veeg teken dat de minimumleeftijd van 7 jaar (de poster) bijgesteld is naar 9 jaar (de website).
(foto: Andy Doornhein)
