‘Ik leef achteruit’, zegt Hans Croiset als hij eerder dit jaar met Freek de Jonge terugblikt op zijn 70-jarige carrière. ‘Ik herinner me de vreemdste dingen, de raarste details.’ Dit weekend is Croiset voor het laatst op het toneel te zien: als Hamm in Samuel Becketts Eindspel zwaait hij zondagavond af in Theater Rotterdam. (meer…)
Op een groot scherm zien we het befaamde zigeunerjochie met traan. De oudere bezoeker krijgt een vertrouwd gevoel door het jaren vijftig interieur. Een kenner herkent wellicht de ‘kantel-sofa’ uit een van de programma’s van Brigitte Kaandorp. Weet je nog wel oudje wordt ingezet. Kaandorp en Freek de Jonge strompelen achter de rollator het podium op van de Haarlemse Stadsschouwburg. Oei, dit dreigt wel heel erg geriatrisch cabaret te worden. Maar zo zitten die twee niet in elkaar. De cabaretiers staan deze avond eenmalig op het podium om elkaar af te tasten, te doorgronden, jonger te maken en misschien wel een lesje te leren. Het is de openingsavond van De Week van Freek.
Op 20 juni 1969 gingen Bram Vermeulen en Freek de Jonge in de Haarlemse Stadsschouwburg in première met hun debuutprogramma Neerlands Hoop in Bange Dagen. Het betekende een ware revolutie in cabaretland. Het was hard, confronterend, rauw rock ’n roll cabaret. Op donderdag 20 juni aanstaande viert Freek de Jonge dat halve-eeuw-jubileum met een terugblik op het roemruchte Neerlands Hoop decennium. De muzikale rol van Bram Vermeulen wordt dan overgenomen door een band onder leiding van Reyer Zwart.
Een theaterfeestje van één avond stelt in de ogen van Freek niet zo veel voor, dus stelde hij een serie van een week voor, met elke avond een andere invulling. Hij kreeg carte blanche van de schouwburg. Dinsdag 18 juni is de avond van de grote verhalen van Freek, op woensdag komen zijn vrouw Hella en harpiste Lavinia Meijer erbij, en zaterdag 22 juni vindt het muzikale slot van de week plaats in de grote zaal van de Philharmonie in Haarlem.
‘Oh ja, Brigitte, heb je volgende week zaterdag wat te doen?’
Kaandorp kijkt een beetje verbaasd om zich heen, want de afspraak om samen iets te doen gold toch alleen voor deze avond?
‘Eh, dat weet mijn man. Hij houdt mijn agenda bij. Hij zit in de zaal.’
Uit de zaal klinkt een mannenstem: ‘Dan ga je kanoën met je zus.’
Voor Freek geen enkel bezwaar. ‘Dan kom je toch met je zus en de kano om een liedje te zingen om de week af te sluiten.’
In deze onverwachte conversatie zit misschien wel de kern van Freek de Jonge, en die wordt door Brigitte Kaandorp ook met bewondering onderkend. Zij vindt het ongelooflijk dat Freek een paar minuten voordat het gordijn opengaat nog met allerlei plannetjes aankomt voor een act. Ofschoon Brigitte Kaandorp ook een aardig potje kan improviseren, stroomt het bij Freek als de Niagarawatervallen aan een stuk door.
Kaandorp vertelt over haar dochter die vanuit een taxi in Brazilië belt dat ze de chauffeur niet helemaal vertrouwt. De verbinding wordt verbroken en Kaandorp is op van de zenuwen. Freek stelt meteen voor: jij probeert niet je dochter terug te bellen, maar je wil de chauffeur spreken, en ik ben de chauffeur. Hup, doen, nu. En verdomd het is meteen een stuk spannender.
Kaandorp heeft even haar laarzen uitgedaan. Als ze die weer aan wil doen, zit ze wat te rommelen met een inlegzooltje. Freek pakt het af, en laat het als een lange hondentong uit zijn mond lebberen.
De opzet van de avond was eigenlijk dat Freek nou eens niet de oude wijze cabaretier zou spelen die de wereld in het algemeen en zijn collega-cabaretiers in het bijzonder vertelt hoe het moet. Hij zou zich als een leerling opstellen en een masterclass door Brigitte Kaandorp volgen, die in Haarlem duidelijk een thuiswedstrijd speelde. Daar kwam dus niet zo veel van terecht. Het was uiteindelijk toch Freek die Kaandorp bijna een beetje collegiaal geïrriteerd toebeet: ‘Werp het juk af. Waarom dit minderwaardigheidscomplex. Je bent hartstikke leuk.’
Ja, dat Kaandorp hartstikke leuk is, dat hadden we ook deze avond in de gaten. En ook heel sociaal. Dat merken ook de paar honderd collega’s die zo nu en dan worden uitgenodigd door Kaandorp voor het Stuiterbal. Freek laat zich op zo’n feestje het liefst niet zien.
De opening van de Week van Freek leverde geen gesmeerde voorstelling op, maar gaf wel een mooi inkijkje in de werkwijze van twee cabaretiers die met wat basismateriaal en heel veel fantasie snel iets heel aantrekkelijks in elkaar kunnen zetten.