De eerste aflevering van theater-talkshow-hybride De Futuristen van Het NUT en Studium Generale Utrecht voelt nog wat onwennig, maar de ontmoeting tussen fictie en realiteit levert ten minste één moment van vuurwerk op. (meer…)
Wat staat ze daar mooi, die rode dome. Net een enorm ruimteschip dat is gestrand op de Noordsvaarder, het uitgestrekte strand van Terschelling. In de dome zelf zijn astronauten neergestreken uit de toekomst, die het heden een confronterende spiegel voorhouden.
‘Een collectieve denkexercitie’, het wordt stilaan hét format van Oerol. Lucas De Man & co denken deze editie samen met het publiek na over democratie, terwijl Bart van de Woestijne ons wil doen reflecteren op ons zelfbeeld en verdwijning. Het Nieuw Utrechts Toneel & De Nwe Tijd presenteren dan weer negen bonte avonden rond evenveel vraagstukken die in de nabije of verre toekomst de mensheid zullen bezighouden. Daarin fantaseren ze creatieve antwoorden op de talkshows die ze ‘s middags organiseren in diezelfde dome, waarin ze samen met een ‘toekomstige Nobelprijswinnaar’ een toekomstvisioen onder de loep nemen.
Verwacht u daarbij ‘niet aan een voorstelling, wel aan voorstellen’. Naar het model van De orde van het dag (een ander concept van het NUT) worden grote lappen tekst diezelfde dag geschreven en ’s avonds voor het eerst met een publiek gedeeld. De futuristen is ‘creatieve sciencefiction’, waarbij een tienkoppige armada onder leiding van ceremoniemeester Greg Nottrot de ene na de andere scène, monoloog, spreekbeurt of popnummer de zaal in vuurt, die zelf ook mag reageren via – op de première soms wat geforceerde – interactieve momenten. En oh ja, iedere avond is er ook een live zandsculptuur.
Op die premièreavond draaide alles rond CRISPR-Cas, een revolutionaire methode om de bouwstenen van DNA naar believen te ‘knippen en plakken’. Aan de spitsvondige ideeën van de acteurs en muzikanten te horen, zijn de mogelijkheden daarvan eindeloos. Een einde aan die allergie of aanleg voor verslaving, een baby die nooit huilt of een dating app die mensen koppelt omdat hun DNA matcht: wie weet kan het binnenkort of binnenlang allemaal.
Maar CRISPR-Cas roept ook veel vragen op. Willen we ons DNA wel laten analyseren op zoek naar mogelijke erfelijke ziektes? Dreigt onze drang naar controle niet de onvoorspelbaarheid en het mysterie van het leven te verbannen? En als de mens absoluut maakbaar wordt, zijn imperfecties dan je eigen dikke schuld? De futuristen counteren iedere utopische toepassing met een al even apocalyptische dystopie – op bijzonder boeiende wijze.
Schrijver Jibbe Willems, hoog gezeten op zijn troon, vat de avond samen in één instant bedachte paragraaf. Dat wordt artikel één van het nieuwe Futuristische Manifest dat deze groep, net als het manifest van Marinetti uit 1909, aan het eind van Oerol wil laten afdrukken op de voorpagina van de krant. Ik kijk er alvast reikhalzend naar uit.
Met deze spannende show bewijzen De futuristen wat voor een meerwaarde het is wanneer niet alleen wetenschappers over hete hangijzers als CRISP-Cas palaveren in droge debatten, maar ook artiesten hun fantasie de vrije loop laten. Al schertsend wijst de kunstenaar op het gevaar, maar evengoed op alle creatieve mogelijkheden.
Foto: Morgana Machado Marques