De voorstelling begint meteen met de nodige relativering: met een lang lint wordt de geschiedenis van de aarde even letterlijk langs de meetlat gelegd. Wat blijkt: als je de 4,5 miljard jaar van de oerknal tot nu, van links tot rechts over de speelvloer uitrolt, neemt de mens daar maar enkele centimeters van in. We komen nog maar net om de hoek kijken.

Ishi, de laatst overgebleven native american van de Yahi-stam uit Californië, had dat goed begrepen. ‘Als je een indiaan vraagt wie hij is, begint hij met het scheppingsverhaal en hij eindigt met zijn geboorte.’ Op een dag, ruim een eeuw geleden, komt hij zomaar de wildernis uitgelopen. Hij wandelde zo ‘van het stenen tijdperk naar de moderne tijd’ en werd daar prompt een bezienswaardigheid.

ISHI, Indianenwijsheid voor de 21e eeuw is een muzikale theaterreconstructie gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Ishi. Het Filiaal theatermakers borduurt met deze voorstelling thematisch voort op Enkeltje Mars (2017). Waar in die voorstelling afstand ons een heldere blik op het leven op deze aarde moest geven, zoomen we nu in op de aarde zelf.

In korte scènes zien we hoe Ishi wordt gevonden en gaandeweg de nieuwe wereld waarin hij is beland leert kennen. We zien hem leren van zijn omgeving en andersom. ‘Er kan veel gebeuren als je nieuwsgierigheid het wint van je angst.’ Indianenwijsheid, check.

Het is jammer dat regisseur Monique Corvers een wat ongeïnspireerde tekst schreef: ze heeft het verhaal van Ishi van begin tot eind keurig in scènes gegoten, maar daarin geen scherpe focus aangebracht of spannende keuzes gemaakt. Ook zijn er veel uitleggerige terzijdes die de scènes aan elkaar rijgen.

Daardoor is het soms hard werken voor Mirthe Klieverik en Hok Tan om de spanning en de theatraliteit erin te houden. Het zijn twee leuke spelers, met hun open speelstijl zijn ze al snel geliefd bij het jonge publiek. Grappig zijn de vele personage-wisselingen, vaak gedurende een scène en altijd in het volle zicht van de zaal.

De stemmige live-muziek van Jasmin Godoy, aangevuld met het licht- en geluidsdecor van respectievelijk Richard Bron en Jurriaan Giele en de beeldprojecties van Ramses Graus, scheppen een spannende sfeer van onbekende rituelen.

Het verhaal van Ishi staat bovendien voor een moraal van bescheidenheid en respect. ‘De aarde kan heel goed zonder ons, wij kunnen alleen niet zo goed zonder de aarde.’ Nee, aan expliciete (indianen)wijsheden bepaald geen gebrek in dit uurtje documentair jeugdtheater.

Foto: Joris van Bennekom