Wat gebeurt er met Hamlets even radeloze als woedende ‘To be or not to be’-monoloog als je hem losrukt uit de context van het stuk en hem tot een autonome tekst maakt? Als er geen door zijn oom vermoorde vader meer is en geen hertrouwde moeder. Wat hou je dan over? (meer…)
De monoloog Acceso laat zien hoe een kansloze jongen van de straat de grootste gruweldaden overleeft. Het is een performance, die je naar de keel grijpt. Ook dankzij de bijzondere acteerprestaties van de Chileense acteur Roberto Farias. Festival Noorderzon programmeerde het stuk in de Noorderkerk. Een slimme keuze gezien de inhoud van dit verhaal.
Het is donker. Iemand komt snuivend voorbij en verplaatst zich hoorbaar door de ruimte. Een walm van alcohollucht verspreidt zich. Dan verschijnt een lichtstreep in het gangpad tussen twee publieksrijen en zien we een gedrongen, shabby geklede man. Een gehavende tas hangt om zijn nek. We hebben van doen met een alcoholverslaafde straatventer, een verkoper van snuisterijen. De boeken, de kammen en andere waren die uit zijn tas tevoorschijn komen – en hij voor 2000 pesetas van de hand probeert te doen – zijn steeds opnieuw de inleiding op een nieuw hoofdstuk van zijn trieste levensgeschiedenis.
Het lichtplan is rechttoe, rechtaan en speelt met de ruimtes rondom het publiek, dat achter in de ruimte op een gewone tribune zit en vooraan verspreid is over twee dikke rijen zoals in een kerk. Acteur Farias kruipt dicht op zijn publiek en wandelt geregeld door de paden om iedereen diep in de ogen te kijken. Als de man de gerechtelijke macht citeert richt hij zich tot het verste publiek op de hoge achterste tribune. Soms reageert hij zijn frustratie af door met de fles te dreigen of drinkt hij een slok met een toeschouwer. Zo nu en dan ontglipt er een Engels zinnetje van zijn tong. Bijvoorbeeld als een van de toeschouwers probeert een foto te maken. ‘No photo please’, even versmelten dan realiteit en fictie. Een enkele keer haalt Farias uit en krijgt de klank van een woord nadruk als in een muzikale rap.
Sandokan is een man van de straat, die al vroeg in zijn leven verslaafd raakt aan drugs dankzij een groep geestelijken, die hem seksueel misbruikt. De monoloog is ontsproten uit de film Le Club van de Chileense film regisseur Pablo Larrain. Met Le Club won Larrain dit jaar op het filmfestival in Berlijn nog de Gouden Beer. Samen met acteur Farias ontwikkelde Larrain de theatermonoloog. Geladen met emotie doet Sandokan in detail verslag van de gruweldaden, die in omvang groeien. Maar als het delict eenmaal aan de dag komt en het tot een rechtszaak komt, neemt hij het op voor zijn daders. Onbegrijpelijk lijkt dat, maar niet als je in de schoenen staat van deze overlever, die van de gruweldaden van de priesters zowat een hoopgevend liefdesverhaal maakt om een nieuwe macht van zich af te slaan.
Acceso (Spaans voor toegang) laat de overlevingsmechanismen zien van een jongen die in armoede opgroeit. Rauw speelt Farias zijn personage, geloofwaardig en met veel improvisatievermogen. Fysiek, zintuiglijk en bij tijden ook zeer muzikaal. Een uur lang word je meegezogen in de belevingswereld van de straatventer; een bijzondere prestatie.