Vorig jaar overrompelde Eva Line de Boer tijdens Festival Cement met Dit gebeurt allemaal tegelijk, een gestileerde en toch ontroerende parade van menselijk geploeter waarmee ze de BNG Nieuwe Theatermakersprijs won. Dit jaar is ze opnieuw van de partij, met een voorstelling waarin ze onderzoek doet naar de wereld van de vlogger: Tutorial – the Art of Living.

YouTube is het domein van de vlogger. Tutorials, confessionals, unboxing videos: via de camera legt een doodgewone medemens je uit hoe je je pony verzorgt of hoe je graszoden moet aanleggen, spreekt iemand die bij je in de flat kan wonen via de camera haar zorgen uit, of laat zien wat Zalando nu weer heeft afgeleverd. Het is een zeer democratisch medium. Wie ook wil meedoen kan zijn eigen serie starten en volgers en reacties gaan sparen. Met haar team ging Eva Line de Boer op onderzoek, daarbij ook zelf actief meevloggend, met als resultaat een speelse voorstelling die je toch met een onaangename vraag laat zitten: durven wij nog wel met elkaar in gesprek te gaan?

Het unheimische zit al vanaf de eerste momenten in de voorstelling, wanneer een fluisterende vrouwenstem in het donker vertelt dat ze ons haar zo gaat borstelen met de nieuwe haarborstel waar ze zo gek op is. Want het geluid dat hij maakt als ze er tegenaan tikt is zo mooi. Eh, wat? Niet omdat hij fijn is om je haar mee door te borstelen? Het absurde oog voor detail en het doodserieus benoemen van de functies van een gebruiksvoorwerp dat we werkelijk allemaal kennen zijn tekenend voor hele delen van de vlogwereld.

Dan volgt een unboxing in real life: het decor (van Tim Vermeulen) dat tot dan toe als een rond doosje op de vloer heeft gestaan, pakt zichzelf uit. Het deksel wordt aan kabels schuin omhoog getrokken, de halfronde open kast draait naar achteren en een achterwand van klimop vindt zijn plek achter de roze bank. Actrices Belinda van der Stoep en Tine Cartuyvels vormen in een goed gemonteerde sequentie onderdeel van een heerlijk misselijkmakend half uurtje klikken langs een veelheid aan blogs, een bonte mash-up van eigen gedachtenspinsels en geleende inzichten en levensvragen van andere vlogs. We komen uit bij de zusjes Amber en Luna die van onder hun rozerode dekbed de wereld deelgenoot maken van de depressie van een van hen. Het toppunt van zelfreferentieel geneuzel volgt wanneer zij in hun vlog ingaan op de reacties van volgers. Het is grappig en triest in de overgave waarmee de zusjes bijzaak tot hoofdzaak verheffen. Maar het zijn pubermeiden, dus in hoeverre verschilt het heel erg van wat door eerdere generaties meiden in dagboeken werd neergepend?

Hun verhaal begint te schuren als de vader van de meiden (Peter van Meel) zich meldt. Niet naast het bed waar de twee voor het oog van de wereld liggen te weltschmerzen, maar met zijn eigen kanaal. In plaats van tot zijn dochters richt hij zich op ‘lotgenoten’ – ouders die ook te maken hebben met een kind dat zijn of haar draai niet vindt. Wat deze man voor zichzelf voor een gedachtenconstructie bouwt om zijn kinderen niet te hoeven helpen, wat hij aan cirkelredeneringen het scherm opgooit is stuitend, en zijn berusting ‘dat ze nu eenmaal zo zijn’ maakt het onbegrijpelijk. ‘Maar ja, ze is ZELF slachtoffer van haar eigen neiging zich te voegen.’ Laat die man in vredesnaam de trap opgaan en praten met zijn kind! Stuur die meiden van je naar de manege, laat ze de stallen uitmesten en de pony’s verzorgen tot ze erbij neervallen en vraag ze als ze moe en smerig thuiskomen nog eens of ze echt zo ongelukkig zijn. Als de ouders blijven steken in het ontwijken van contact en problemen liever uitventen dan oplossen, hoe moeten de kinderen dan emotioneel groeien?

Het is knap hoe De Boer ook deze keer weer een op het oog mooi en vrolijk universum schept en toch feilloos blootlegt wat in het contact tussen mensen scheef zit: alle communicatie in deze voorstelling is eenrichtingsverkeer. Met de camera als ingebeeld vriendje ketst het online platform iedere vorm van wrijving tussen mensen af. Eva Line de Boer vraagt: hoe past onze gevoelswereld zich daaraan aan?

Foto: William van der Voort