Het is een even leuke als logische redenering: als de kappers en de sportscholen open mogen en de theaters en musea niet, dan verander je het theater of de concertzaal in een kapsalon en het museum in een sportschool. Welke burgemeester, die wekelijks coronademonstraties toestaat waarbij een mensenmassa op elkaar gepropt staat, zou nou bezwaar kunnen maken tegen zo’n vrolijke en veilige cultuuractie? (meer…)
In zijn woonplaats Berlijn is de Duitse decorontwerper Bert Neumann plotseling overleden. Dat melden diverse Duitse media. Neumann werd vanaf de jaren negentig bekend als de huisscenograaf van de Volksbühne, waar hij de vaste ontwerper was van Frank Castorf en René Pollesch en waar hij het beroemde logo en huisstijl bedacht. Sinds 2003 werkte hij regelmatig samen met Johan Simons. Neumann is 54 jaar geworden.
Neumann werd geboren in Magdeburg en groeide op in Oost-Berlijn. Hij werkte als jongeman in de jaren tachtig bij de Volksbühne als technicus. Na een opleiding decor- en kostuumontwerp vestigde hij zich als vrij kunstenaar, totdat Frank Castorf in 1992 intendant van de Volksbühne werd en Neumann vroeg als hoofdontwerper van het gezelschap. Samen met zijn vrouw, fotografe Lenore Blievernicht, ontwikkelde hij de huisstijl en in samenwerking met Castorf bedacht hij het logo, het wiel op pootjes, afgeleid van een teken dat waarschuwde voor rovers.
Bij de Volksbühne was hij een van de eerste ontwerpers die experimenteerde met het gebruik van video op het toneel, in eerste instantie omdat hij begon met het bouwen van afgesloten ruimtes op het toneel. ‘Een camera gebruiken was eenvoudigweg de enige manier om het publiek te tonen wat er binnen gebeurde’, zei René Pollesch eerder dit jaar bij de uitreiking van de Hein Heckroth Bühnenbildprijs. Als ontwerper werkte hij binnen de Volksbühne met een grote mate van autonomie. In zekere zin maakte hij decors waarin regisseurs werden uitgenodigd om hun voorstelling in te maken.
In Nederland was zijn werk vooral te zien in voorstellingen van Johan Simons. Zo ontwierp hij het decor voor Tien Geboden (2009) en het uit de lucht vallende decor voor Platform (2006) van NTGent. Ook in diverse gastvoorstellingen was zijn werk te zien, zoals Wolf van Les Ballets C de la B, Hiob en Hotel Savoy van de Münchner Kammerspiele en Der Spieler en Ich schau dir in die Augen, gesellschaftlicher Verblendungszuzammenhang! van de Volksbühne. Het volledig in glittergordijn uitgevoerde decor van Glanz und Elend der Kurtisanen van René Pollesch, inclusief luchtballon, was tijdens Brandhaarden in 2014 zijn laatste werk dat in Nederland te zien was.
Simons beschouwde Neumann als een vriend. In een interview stelde hij dat de gesprekken met Neumann hem op het spoor brachten van Krysztof Kieslowski, van wie hij verschillende films voor het toneel bewerkte.
Foto: Lenore Blievernicht
