Dat iedere zichzelf respecterende balletganger Het Zwanenmeer van Het Nationale Ballet niet mag missen staat buiten kijf. Zelfs 26 jaar na de première staat deze versie van Rudi van Dantzig nog als een huis, ook geholpen door de schilderachtige decors en kostuums van Toer van Schayk. De groepschoreografieën van de zwanen – onder wie voormalig Junior Company-dansers Jessica Xuan en Michaela DePrince – zijn oogstrelend, de muziek van Tsjaikovski, opgevoerd door het Balletorkest, blijft ongeëvenaard.

Vito Mazzeo (sinds 2013 bij Het Nationale Ballet) laat zien dat hij naast een ultieme slechterik in Firebird ook een erg fijne prins kan spelen. Igone de Jongh blijft toch net iets overtuigender als Odette (de pure witte zwanenprinses) dan Odille (de zwarte verleidster), maar dat is muggenziften. Voor pracht, praal en drama zit je met dit Zwanenmeer eigenlijk altijd goed.

Maar het meest bijzondere van Van Dantzigs versie blijft toch de psychologie, met name die van de mannen. Ooit vergeleek Van Dantzig zelf het falen van Siegfried om een bruid te vinden met dat van Tsjaikovski – zelf homoseksueel. Of bij Siegfried datzelfde ‘probleem’ aan het falen ten grondslag lag, laat hij in het midden.

Hoe het ook zij, er speelt wel degelijk iets tussen hem en Alexander (Serguei Endinian), zijn beste vriend. Als eenmaal de suggestie is geplant, doet het tuinfeest in de eerste akte verdacht veel denken aan de schoolfuif in West Side Story, waar alle dans vervaagt en alleen de blikken van Maria en Tony nog tellen. Terwijl de dansers in Het Zwanenmeer dansen alsof hun leven er van af hangt, lijken Siegfried en Alexander vanaf de zijlijn voornamelijk oog te hebben voor elkaar. Verliest Alexander Siegfried uit het oog, dan wordt direct actie ondernomen. De verlovingsring die Prins Siegfried van zijn moeder krijgt, toont hij als eerste aan zijn beste vriend. En worden de onderonsjes iets te gezellig, dan haalt Von Rasposen, Siegfrieds opvoeder, de twee direct uit elkaar.

Alexander wil duidelijk meer zijn dan een beste vriend, het treuzelgedrag van Siegfried bij zijn zoektocht naar een vrouw laat zich minder makkelijk duiden. Al zou het wel verklaren waarom hij niet ziet dat de dame met wie hij danst niet zijn geliefde Odette is maar Odille, de als Odette vermomde dochter van de kwade tovenaar (James Stout). Tis toch allemaal een pot nat.

Uiteindelijk moet Siegfried zijn noodlottige keuze met de dood bekopen. Toch eindigt hij niet met Odette, fladderend richting de hemelpoort, maar in de armen van zijn beste maatje. Volgens de synopsis een teken dat in Alexander nu Siegfrieds idealen – die hij verloochende door te vallen voor de charmes van Odille – voortleven.

Wat denkt u zelf?