In Euhm… in vijf bedrijven begint Elias De Bruyne bij de oerknal. Hij mimet zich met zijn lieve aarzelende houding door het ontstaan van planeten tot wezens, begeleid door Vivaldi’s vier seizoenen. Dan volgt niet het eind, maar een nieuw begin. Het levert een prachtige, verrassende uitwerking op van de wisselwerking tussen twijfelen en scheppen: opnieuw beginnen. 

De voorstelling is De Bruyne’s derde en laatste solo uit een reeks samenwerkingen binnen talentontwikkelingsplatform PLAN Brabant. De tweede De voorstelling met misschien wel de langste opkomst ooit (2022) leverde hem een nominatie voor de VSCD Mime/Performance prijs 2022 op. Zijn werk gaat over de twijfelende mens, aldus hijzelf in de rol van Cornald Maas in het vierde bedrijf van Euhm… in vijf bedrijven (‘Het ontstaan van het individu’). De titel doet alvast een zekere weifeling vermoeden. 

We zien hem de schepping voorzichtig aanzetten. Ze zijn haast schetsmatig, onaf, de armbewegingen, waarmee de kleine microben tot leven komen die uiteindelijk alle zoogdieren hebben gevormd. Twee handen bij de techniektafel haken touwtjes los, om de titel van een nieuw bedrijf naar beneden te trekken. ‘Tweede bedrijf: Het ontstaat van alles’, ‘Derde bedrijf: Het ontstaan van de mensch’. Tot aan de vurige interviewer Cornald Maas en onze stamelende hoofdrolspeler in het voor de gelegenheid geschapen programma ‘de herschepping van’ (waarin BN’ers zichzelf op nationale televisie opnieuw kunnen uitvinden). 

Via dit interview stipt De Bruyne allerlei vormen van scheppen en opnieuw beginnen aan. Zijn eigen ontstaansgeschiedenis, zijn rol als kersverse vader. Hij begint zijn idee voor de voorstelling aan Maas uit te leggen. Zo komt het dat we dezelfde voorstelling nog eens voor ons zien, via de fantasie van de maker, met je eigen interpretatie van de eerste ronde nog in het achterhoofd, en een gefantaseerde Vivaldi. En nog eens, als zijn grote, gedecideerde technicus Manuel Boutreur zijn fantasie helpt werkelijkheid te maken. De man is een heerlijke verrassing: met zijn spiermassa, lengte en stelligheid biedt hij een komisch tegenwicht voor de kleine, zachte, pogende De Bruyne. 

Bijzonder aan Euhm… in vijf bedrijven is hoe hetzelfde verhaal, met dezelfde speler op dezelfde muziek, bij elke herhaling aan betekenis wint en meer blijkt te zijn dan een gevat droste-effect. Dan blijk je die eerste ronde waarin je dacht in verwarring te zijn, toch goed begrepen te hebben. Of blijkt dat een realistischer decor niet altijd beter is dan wat je in je fantasie had verzonnen. De Bruyne zorgt ondertussen voor een prettig ontspannen betovering met dat tijdloze meesterwerk van Vivaldi, de geruststellende kennis over wat er gaat komen, die hakkelende onbeholpenheid die zo welwillend stemt, een vrolijk spel met scheve proporties en doelbewuste imperfecties waardoor je nooit helemaal vergeet dat het allemaal theater is. 

Na afloop komen de gesprekken buiten de zaal op gang, we moeten het even laten bezinken. Ergens, half in je hoofd, ontstaat misschien het aarzelende idee dat zoals de seizoenen jaarlijks terugkeren, ook het leven bestaat uit steeds nieuwe kansen. Ook als wij, mensen, door onze uitgestelde beslissingen onze eigen verwoesting niet meer kunnen terugdraaien, zal de aarde blijven draaien en kan alles opnieuw beginnen met een schone lei.

Foto: Kurt van der Elst

Lees ook dit interview met Elias De Bruyne in Theaterkrant Magazine van maart 2023: ‘Elias De Bruyne – Spelen met het blikveld van de mens’