De regie van ‘White Rabbit’ biedt de jonge spelers van The Young Ones amper een kans zich te tonen **
Met Die Mauer sluit muziektheatergroep Ausdauer zijn drieluik over de twintigste eeuw af. In L’histoire du diable stortte de duivel het continent in de gruwelijkste oorlogen die de wereld ooit gekend heeft. The God squad behandelde hoe sinds de atoombom de dominantie van het christendom ondergraven wordt door rock ’n roll en flower power. Die Mauer gaat over de smeulende vulkaan in het oosten: de val van de muur gezien vanachter de muur.
Heel toepasselijk begint Die Mauer met Neue Deutsche Welle: de vier muzikanten spelen als het publiek binnenkomt het culthitje ‘Da da da’ (Ich lieb dich nicht du liebst mich nicht) van het Duitse trio dat zich Trio noemde uit 1982. De volgende mijlpalen gebeuren in 1986 (de kernramp in Tsjernobyl, toen nog in de Sowjetunie) en 1989 (de val van de muur).
Hoofdpersoon Galina begint verliefd, maar verliest haar man en kind aan de nucleaire meltdown. Daarna besluit ze haar verkilde kijk op de wereld in dienst te stellen van een leven als spion. Dat ze daarvoor geschikt was bleek al op de middelbare school, vertelt ze bij haar sollicitatie: ze had relaties met alle jongens van de klas, maar zonder dat die het van elkaar wisten en zonder dat hun vriendinnen het wisten.
Galina wordt inderdaad een bijzondere spion. Ze handhaaft zich in de directe omgeving van de supermannen van haar wereld en ontsnapt door briljante acties zelfs aan de woede van Poetin; meestal overleef je die niet. Haar bijnaam Die Mauer kreeg ze niet voor niets.
Het emotionele draaipunt van de gebeurtenissen is de kernramp, het politiek-historische einde van de Sowjetunie. Het westen juichte toen het IJzeren Gordijn werd opgedoekt. Gorbatsjov mocht de Johannes de Doper van de val van de muur zijn, er waren genoeg hardliners die de nieuwe werkelijkheid zagen als de ultieme vernedering. Poetin voorop. Zij vonden het onverteerbaar dat Oost-Duitsland voortaan in het buitenland lag en doen alles om Rusland weer groot te maken. En en passant zichzelf puissant rijk.
Paul Feld schreef een boeiende tekst die ergens ligt tussen De honderdjarige man die uit het raam klom en verdween en een James Bond van diep in de Koude Oorlog. Die Mauer is een spectaculaire gefingeerde biografie en een spionagethriller tegelijk. Het zou jammer zijn om het verhaal na te vertellen. Denk maar aan fake news, chantage, geheime dienst, moord en brand, destructieve scheikunde, geënsceneerde zelfmoorden, dodelijke lippenstift, strafkampen, lijkenzakken en ontsnappingen.
Feld regisseerde de voorstelling ook. Hij vond de balans tussen de dialoog van actrice Gabby Bakker en de klanken van de vier uitstekende muzikanten van Ausdauer: Jasper le Clercq (viool), Annette Schenk (klarinetten en saxofoon), Andreas Suntrop (gitaar) en Daniël Lehmann (contrabas). Ze componeren zelf de muziek die uit alle hoeken kan komen, maar altijd een kartelrandje meekrijgt. Thema’s uit James Bondfilms bijvoorbeeld spelen ze net iets uit het lood. De componist Galina Oestvolskaja (‘de vrouw met de hamer’, leerling van Sjostakovitsj) is een andere inspiratie. Geen genre is onbruikbaar.
Die Mauer is de sterkste voorstelling van Ausdauer tot nu toe omdat alle elementen beter dan ooit in evenwicht zijn en elkaar versterken: een goed verhaal, sterke muziek, een voordracht die grimmigheid oproept. Bakker spreekt onderkoeld – emotionele onthechting mag je verwachten van een spion – maar je voelt haar inwendig koken.
Jammer dat er voor zo’n voorstelling zo weinig speelbeurten te vinden waren. De groep week daarom uit naar andere plekken, zoals het Goethe Instituut en De Roode Bioscoop. Het vraagt kennelijk nogal wat ausdauer om een muziektheatergroep te zijn in deze tijd.
