Twee jaar geleden onderzocht Laura van Dolron in de filosofische stand-upvoorstelling Wij de vraag wie ‘wij’ eigenlijk zijn en met wie ‘wij’ ons verbonden voelen. Daarbij kwam de ‘ander’ als vanzelfsprekend ook aan bod, maar meer zijdelings en altijd gerelateerd aan hoe ‘wij’ zich tot ‘hen’ verhouden. In Wat we normaal niet horen lijken de rollen omgedraaid. Centraal staan levensverhalen van mensen die je zelden bij De Wereld Draait Door aan zult treffen, maar wellicht ‘meer zinnigs te vertellen hebben’.

Van Dolron vroeg Het Zuidelijk Toneel haar een jaar lang op blind dates te sturen om die verhalen te verzamelen. Ze sprak met mensen in een tbs-kliniek, een dagopvang voor dakloze illegalen, bij de AA en in een hospice. De meeste verhalen haalden de voorstelling niet, bekent Van Dolron halverwege, ze zijn in overleg met haar dramaturg geschrapt. De mensen achter de verhalen kunnen ook lang niet allemaal aanwezig zijn, maar worden gesymboliseerd door twintig stoelen op het podium, waarvan er slechts drie bezet zijn door Marcio Da Silvo, Steve Aernouts en muzikant Frank van Kasteren.

Met alle drie voert Van Dolron korte gesprekjes, ze betrekt hen bij de voorstelling in korte terzijdes, maar tot een wezenlijke dialoog komt het niet. Precies hier wringt het meteen. Van Dolron heeft al die gesprekken immers al gevoerd en ze verwerkt in het script dat ze in haar handen heeft, maar waar ze geen seconde naar hoeft te kijken. Net als Matthijs van Nieuwkerk kent zij de antwoorden op haar vragen al, weet met welk lied en welke boodschap – wees kwetsbaar, misschien moet je iets kwijtraken om te kunnen geloven – deze ‘talkshow’ zal eindigen.

Van Dolron speelt opnieuw nadrukkelijk geen rol, vergroot niets theatraal uit, maar hoe oprecht en kwetsbaar zij zich ook presenteert, alles is vooraf al uitgewerkt, van de opener ‘Laten we eens stil zijn om te beseffen waarom wij nu hier zijn’ die halverwege en aan het eind terugkeert wanneer zij vertelt over de man die bij de AA het leven van tientallen mensen veranderde, tot het geïmproviseerde gitaarspel van Van Kasteren.

Gaandeweg de voorstelling blijkt dat alle verhalen die we normaal niet horen in de kern vooral feelgoodverhalen zijn die we juist wél met grote regelmaat horen. Van de vluchteling die zichzelf kledingontwerpen heeft geleerd, steun vindt in het geloof in god en van wiens positieve levenshouding we allemaal een les kunnen leren. Van de topcrimineel die hulpverlener werd. Van een verwaarloosde zoon die zijn moeder leerde liefhebben nadat hij zag hoe kwetsbaar ook zij is. Van de voormalig alcoholist die dag en nacht voor anderen bereikbaar was.

Met haar keuze van ‘normaal niet gehoorde verhalen’ toont Van Dolron precies hoe geromantiseerd, tot cliché gereduceerd, selectief en onecht die tot ons komen in programma’s als De Wereld Draait Door. Uiteindelijk gaat Wat we normaal niet horen wederom niet over de ander. Net als bij een AA-meeting zijn we er niet om met Van Dolron in gesprek te raken, maar slechts om naar haar te luisteren.

Foto: Moon Saris