De krantenverkopers hebben veelal hun plaats ingenomen, maar ze zijn er nog wel: de daklozen of alcoholisten die op straat de wereld als een dominee toespreken. Deze associatie dringt zich al snel op als je acteur Marien Jongewaard over het plein ziet scharrelen. Soms spreekt hij iemand persoonlijk toe, soms schreeuwt hij zijn boodschap over het plein. Hij wordt ook aangesproken door twee surveillerende politieagenten die hem echter al snel weer met rust laten.

Pleinvrees is de nieuwste voorstelling van Lotte van den Berg waarvoor Rob de Graaf de tekst schreef. Van den Berg maakt de voorstelling als ‘reactie op de afbraak van het sociale stelsel en vanuit de behoefte je daar individueel en als gemeenschap over uit te spreken.’ Het publiek verzamelt zich op een plein en belt op de aanvangstijd een telefoonnummer en voert een code in. Vervolgens hoort het de tekst, uitgesproken door Jongewaard die pas later in beeld verschijnt.

Pleinvrees speelt zich af op een lelijk Gronings plein tussen twee supermarkten. Voor elke voorstelling wordt een andere locatie aangedaan. Na een half uurtje wordt de telefoonverbinding verbroken en heeft Jongewaard zijn publiek om zich heen verzameld. Met zijn trainingspak en zijn karakteristieke, getekende gezicht is hij de perfecte vertolker van deze rol die natuurlijk ook weer niet zo ver afstaat van het werk dat Jongewaard bij Nieuw West maakt, vaak ook met tekst van De Graaf.

Pleinvrees gaat dan ook niet over kijken wat vaak een belangrijk thema is in het werk van Van den Berg. Het is een oproep tot solidariteit en verbroedering. De tekst bevat prachtige poëtische passages, maar is ook altijd helder en direct. De verdienste van Van den Berg is dat ze Jongewaard met deze tekst tussen het winkelend publiek zet. Daarmee verschilt hij dus niet zo veel van de dakloze dominee, maar is de context wel totaal anders. Naar Jongewaard willen we immers wel luisteren.

(foto: Pierre Borasci)